vocht Hendrik George met de Engelsen
in Egypte, op Malta en in Portugal.49) In
1809 nam hij als chef van de generale staf
van het Engelse leger deel aan een inva
sie van Walcheren onder leiding van de
luitenant-generaal Lord Rosslyn. Doel was
Napoleon's Franse vloot in Vlissingen en
Antwerpen te vernietigen. Middelburg en
Vlissingen werden snel ingenomen, tot ze
tijdens hun poging om verder landinwaarts
op te trekken stuitten op versterkingen die
inmiddels waren aangevoerd.
De meeste soldaten overleden echter aan
de 'Zeeuwse koorts', een gematigde vorm
van malaria die in het moerasachtige ge
bied voorkwam. In combinatie met besmet
telijke infectieziekten was de malaria dode
lijk; van de 40.000 Engelse soldaten stier
ven er 13.000 als gevolg van deze ziekte,
waarop de Britten besloten zich definitief
terug te trekken.50'
De terugkeer van de prins
Enkele jaren erna verzocht de Perponcher
ontslag en begaf hij zich naar Holland,
waar hij direct werd aangenomen als mi
litaire raadgever van Gijsbert Karei van
Hoogendorp.
In 1813 vraagt Van Hoogendorp aan Hen
drik George de Perponcher Sedlnitsky om
samen met Jacob Fagel naar Engeland te
reizen om de Prins van Oranje het bewind
over Nederland aan te bieden. Van Hoogen
dorp deed dit namens het Driemanschap,
tevens bestaande uit Frans Adam van der
Duyn van Maasdam en Leopold van Lim
burg Stirum, dat op 17 november 1813 was
opgericht tijdens de terugtrekking van de
Franse troepen uit Nederland.
De drie staatslieden nodigden erfprins Wil
lem Frederik van Oranje-Nassau, derde
zoon van stadhouder Willem V en prinses
Wilhelmina van Pruisen, per brief uit om
vanuit Londen naar Den Haag te komen
en als 'soeverein vorst' de regering op zich
te nemen, om zo een anarchie of een moge
lijke inlijving van Nederland bij Pruisen of
Engeland te voorkomen.
Zoals bekend accepteerde de prins het
verzoek dat Fagel en de Perponcher hem
brachten en reisde hij meteen terug naar
Nederland.51' De Perponcher en Fagel be
geleidden de erfprins op een Engels fregat
naar de Scheveningse kust waar hij op 30
november 1813 voet op Nederlandse bodem
zette. Op 1 december 1813 werd Willem
Frederik uitgeroepen tot Nederlands eerste
koning.
Hendrik George de Perponcher Sedlnitsky
werd kolonel en adjudant van koning Wil
lem I. In 1814 werd hij aangesteld als ge
volmachtigd minister bij het Pruisische hof
namens het koninkrijk der Nederlanden.52'
De held van Quatre Bras
Op 15 juni 1815 rukte Napoleon, na zijn
ontsnapping van Elba, met een leger van
130.000 man vanuit Frankrijk op naar het
noorden. De geallieerden, bestaande uit
Brits/Nederlandse, Pruisische en Hanno-
veraanse strijdkrachten, verzamelden zich
in Zuid-Nederland om de confrontatie met
Napoleon aan te gaan.
Hendrik George de Perponcher Sedlnitsky
werd uit Berlijn teruggeroepen en kreeg de
leiding over de tweede Nederlandse divisie
van het eerste legerkorps dat onder bevel
stond van de kroonprins, de latere koning
Willem II.53'
De Fransen hadden Charleroi al veroverd
en ze rukten vervolgens snel verder noord
waarts naar Quatre Bras, de kruising van
de weg van Charleroi-Brussel met die van
Nijvel naar Namen. Dat was niet wat de
graaf van Wellington, de opperbevelhebber
van de Britse en Nederlandse legers, had
verwacht.
Op eigen initiatief en geheel in strijd met
door Wellington gegeven bevelen, besloot
generaal de Perponcher 's nachts met twee
bataljons naar Quatre-Bras te gaan, ter
versterking van de brigade Saksen-Wei-
mar.54' Achteraf bezien een juiste beslis
sing, omdat de strijd zich de volgende dag
inderdaad bij de viersprong van Quatre
Bras zou afspelen.
Door het glooiende, met koren begroeide
terrein konden de troepen zich verdekt op
stellen. De Fransen rukten heel voorzichtig
op, omdat ze dachten een veel grotere ge
allieerde troepenmacht aan te treffen. De
15
