De Bevelanden en het jaar zonder zomer 1816
N.a.v. Philip Dröge, De schaduw van Tambora, Houten-Antwerpen 2015, ISBN 978
90 00 343607.
Otto W. Hoogerhuis t
Enkele maanden voor de Slag bij Waterloo
vond op 10 april 1815 op het eiland Soem-
bawa, in het toenmalige Nederlands-Indië,
de grootste vulkaanuitbarsting sinds men
senheugenis plaats. Op dit eiland bevond
zich de vulkaan Tambora en de eruptie
hiervan was van een ongekende omvang.
Door het hete gas dat de vulkaan uitstootte
overleden talloze inwoners die in een straal
van tientallen kilometers rondom dit ei
land woonden. Recente opgravingen bij de
vulkaan hebben bij de helling van de berg
een grote woongemeenschap bloot gelegd.
De eruptie van de Tambora was zo hevig
dat de uitgestoten zwaveldeeltjes zich ver
plaatsten over groot deel van de toenmalige
wereld.
Dröge volgt in zijn boek De schaduw van
Tambora de verspreiding van deze zwa
veldeeltjes van Nederlands-Indië naar
India, China, Amerika, Groenland en uit
eindelijk naar Europa. Op basis van bron
nenonderzoek beschrijft hij de gevolgen
van deze catastrofale natuurramp. In vele
landen waren de gevolgen hiervan jaren
later nog merkbaar. Door middel van oog
getuigenverslagen wordt in het boek een
informatief tijdsbeeld geschetst. De fijne
zwaveldeeltjes in de lucht hadden tot ge
volg dat over de hele wereld de zon maar
nauwelijks scheen met als gevolg dat de
temperatuur in een groot deel van de conti
nenten zeer laag bleef voor de tijd van het
jaar. In veel landen mislukten de oogsten
Afb. 1. Uitbarsting van een vulkaan in Indonesië, vermoedelijk de Tambora.
(blogs.scientificamerican.com. Maker onbekend.)
46
