Het voormalige Goese R.-K. kerkhof en de begraven
zuil (deel 2, slot)
Hans de Vos
Zoals reeds in deel 1 is gesteld, valt de ge
schiedenis van het oude Goese R.-K. kerk
hof vanaf 1885 goeddeels samen met de
plaatselijke geschiedenis van de R.-K. zuil.
Hoewel echter de Nederlandse katholieke
kerkprovincie reeds in 1853 werd gesticht,
kwam de oprichting van de bijbehorende
zuil pas goed op gang vanaf 1870; hierdoor
waren de meeste oprichters ook in de gele
genheid om op het eigen kerkhof begraven
te worden. En aangezien de R.-K. zuil
vanaf 1965 niet meer groeide en daarna
zelfs in ijltempo afbrokkelde, waren tot en
met 1989 nagenoeg alle oprichters en uit
bouwers in deze zelfde gelegenheid. Boven
dien was de sluiting van het kerkhof juist
één van de symptomen van de ontzuiling,
zodat duidelijk is dat beide geschiedenissen
nauw met elkaar verweven zijn. Ander
zijds blijken vele lokale zuilbouwers toch
niet in Goes, maar elders te zijn begraven.
De verklaring voor dit verschijnsel is dat
men, wilde men meer carrière maken, uit
eindelijk toch was aangewezen op grotere
steden, die bovendien centraler in het land
gelegen waren dan Goes. Zodoende werden
alleen diegenen te Goes begraven die er
een sterke binding mee hadden - met name
degenen die er een eigen zaak dreven - als
ook degenen die hun werkterrein konden
beperken tot binnen de Zeeuwse provin
ciegrenzen. Desondanks, en gelukig voor de
geschiedschrijving, zijn er op het kerkhof
wel degelijk een aantal personen begraven
die in de aangegeven periode een belang
rijke rol in de lokale, Roomse geschiedenis
hebben gespeeld.1}
De zuil op het kerkhof
De eerste katholieke zuilbouwers in Goes,
uitgezonderd de kerkmeesters, waren de
bestuurders van het R.-K. parochiaal arm
bestuur, de zogenaamde 'armmeesters'. Het
R.-K. armbestuur werd opgericht in 1855,
naar aanleiding van de destijds nieuwe
armenwet van 1854. In Goes bestond toen
Afb. 1. Het bestuur van de eerste Goese R.-K. kiesvereniging, van links naar rechts manufac-
turier Marinus Arnoldus Stieger, substituut-officier van justitie mr. Alphonsus Bernardus
Maria Hanlo en docent-publicist dr. Petrus Jacobus Franciscus Vermeulen (1846-1913). (Col
lecties: R.-K. begraafplaats Goes, gemeentearchief 's-Gravenhage en fotoarchief Eerste Kamer,
Leiden.)
2
