Boekindruk: Ad Beenhakker, Naar Zeeland!
Ad Beenhakker, Naar Zeeland! schilders
van het Zeeuwse landschap, een uitgave
van Den Boer I de Ruiter, Vlissingen 2016,
144 pagina's, ISBN 978-90-79875-67-2,
prijs: 22,50.
Ad Beenhakker nodigt ons uit naar
Zeeland! te komen, in zijn boek over schil
ders van het Zeeuwse landschap. Een
merkwaardige uitnodiging aan een lezers
publiek dat zich grotendeels al in Zeeland
bevindt. Beenhakker is een groot kenner
van het Zeeuwse landschap zoals dat er
thans bij ligt, en ook over de geschiedenis
hiervan kun je hem om een boodschap
sturen. Zijn jarenlang opgebouwde ken
nis van de tekenaars en schilders die de
afgelopen eeuwen dit Zeeuwse landschap
hebben weergegeven is nu in dit boek vast
gelegd. In de inleiding lezen we dat het
tot de zeventiende eeuw duurde voordat
in de Republiek het landschap als on
derwerp voor schilderijen opkwam. In de
periode vóór de reformatie stonden vaak
heiligen of edelen hinderlijk in de weg op
schilderijen. Het landschap diende toen
hooguit als decor, als achtergrond. In de
Renaissance ontstond wel aandacht voor
het landschap, maar toen sloeg men door
met exotische, Italiaanse vergezichten, of
fantasie-uitzichten. Niemand kwam nog
op het idee om alleen de eigen omgeving,
de natuur, het landschap, levensecht te
schilderen. Pas na 1600, toen de bewoners
van de Republiek steeds rijker werden,
raakten schilderijen van de eigen streek
mateloos populair bij de Nederlanders, met
uitzondering merkwaardig genoeg van de
Zeeuwen. Diegenen die dat hier konden
betalen waardeerden wel zeegezichten,
een voor de hand liggende voorkeur in dit
maritieme gewest. Deze voorliefde bleef
lang bestaan. Engel Hoogerheyden (1740-
1809) kon met dergelijke schilderijen nog
een goede boterham verdienen. Rond 1700
ontstaat in Holland een meer bepaalde
smaak die afbeeldingen van steden en
dorpen het hoogst waardeerde. Deze ont
wikkeling volgde men in Zeeland ook.
Met name afbeeldingen van de Walcherse
buitenplaatsen boden een tekenaar als
Jan Arends (1738-1805) jarenlang ook een
Afb. 1. Theodoor Verstraete (Gent 1850-Antwerpen 1907). Lente in Schore, Zeeland, olieverf,
92 x 182 cm, Museum voor Schone Kunsten, Doornik. (Alle afbeeldingen uit het boek.)
61
