'Het ziekenvervoer worstelde
en kwam boven'
Boekindruk: De geschiedenis van het
ambulancevervoer op de Bevelanden
Hans Waldeck, Het ziekenvervoer worstelde
en kwam boven, het wel en wee van de
Ambulancedienst Bevelandeneigen uitgave,
2016, 172 pagina's, ISBN 978-90-822241-1-5.
Het boek kost 29,95 euro en is te bestellen
via HHS Uitgeverij.
Hans Waldeck is de zoveelste schrijver
die zijn boek een titel geeft waarvoor de
Zeeuwse wapenspreuk wordt verhaspeld.
Laten we afspreken dit niet meer te doen.
Het ziekenvervoer worstelde en kwam boven
heet zijn boek van 172 bladzijden op A4
formaat. Het gaat over de geschiedenis van
het ziekenvervoer op de Bevelanden. In een
groot aantal hoofdstukjes beschrijft Waldeck
tot in alle details de geschiedenis van dit
specifieke onderwerp. Eerlijk gezegd ziet het
boek er een beetje uit als een gemeentelijke
nota over een weinig prikkelend onderwerp,
maar dit gevoel verdwijnt helemaal als
je het raadpleegt. Er is weinig dat aan de
aandacht van de schrijver is ontsnapt bij
zijn onderzoek. Hij weet waar hij het over
heeft, afkomstig uit de medische wereld (hij
was algemeen chirurg) en groot kenner van
oude voertuigen als hij is. Daarnaast is hij
vele jaren beroepsmatig bij het ambulance
vervoer betrokken geweest. Ook is Waldeck
in staat om met goedgekozen citaten en
terloopse opmerkingen een beeld op te
roepen van het soms barre verleden van het
ziekenvervoer.
Dat begint met allerlei provisorische
vervoermiddelen en hulpmiddelen, zoals
kruiwagens, ladders, en dergelijke. De kruis
verenigingen van diverse kleuren (groen,
rood, wit-geel, oranje-groen) komen op kort
na 1900 en de aandacht groeit voor het
ziekenvervoer. De eeuwenoude ziekenhuizen
in Middelburg en Goes worden geleidelijk
aan gemoderniseerd, en in Goes komt de
rooms-katholieke ziekenverpleging op. Dit
resulteert in de bouw van St. Joanna aan
de Kloetingseweg. Daarna komt ziekenhuis
Bergzigt van de grond in Goes-Oost. Nu
hebben we het Oosterscheldeziekenhuis,
dat ondertussen tot ADRZ (Admiraal De
Ruyter Ziekenhuis) is omgedoopt. Jammer
dat het kunstwerk, de stalen letter O tot op
dit moment nutteloos in de berm ligt bij dit
gebouw.
Het wel en wee van de Ambulancedienst Bevelanden
Hans Waldeck
Afb. 1. Omslag van het boek.
Ondertussen schaffen sommige gemeenten
vervoermiddelen voor zieken en gewonden
aan, die met een weidse term ambulances
mogen worden genoemd. Daar zitten nogal
morbide handkarren bij, bijvoorbeeld de
politiebrancard die vanaf 1901 in gebruik is
in Goes en die tevens voor het vervoer van
lijken klaar staat. Dergelijke ambulances,
feitelijk een plank tussen twee wagenwielen,
worden snel opgevolgd door fietsbrancards,
zoals die van de fabriek Oostwoud uit
Franeker. Deze gespecialiseerde rijtuigfa-
briek maakt ook ambulances in de vorm
van een rijtuig. Het Groene Kruis in de
47
