100 jaar Nederlandse onafhankelijkheid 1813-1913 Jan de Jonge Inleiding Op vrijdag 5 september 1913 vescheen dit bericht in het nieuwsblad De Zeeuw Maandagavond is een zekere A.P, van Kruiningen, werkzaam op de werf'Zeeland' alhier, zijn weekloon ontstolen. Zaterdag had hij te Kruiningen onafhankelijkheids- feest gevierd en ontving het daarom eerst Maandag. Zorgvuldig had hij het geld in zijn boterhamzakje gestopt en aan de schutting der helling gehangen, doch toen hij het later terughaalde, was het zakje opengesneden en het geld eruit verdwenen. Het den volgenden morgen door gemeente-veldwachter J[anse] ingestelde onderzoek leverde geen resultaat op.l) Heel vervelend natuurlijk voor P., maar welk feest was zo belangrijk geweest dat hij er een vrije zaterdag voor had? Het betrof de viering van de honderdjarige onafhankelijkheid van het Koninkrijk der Nederlanden, dat vanaf 1810 had deel uit gemaakt van het Franse Keizerrijk. Op 30 november 1813 landde de Prins van Oranje, Willem Frederik van Oranje-Nassau, op het strand van Scheveningen, waarna hij in Amsterdam als vorst werd ingehul digd. Vanaf 18 juli, de dag van de Slag bij Waterloo (1815), tot het einde van het jaar 1913 waren er feestelijkheden om het eeuwfeest te vieren in vrijwel alle steden en dorpen. Er waren optochten, erepoor ten werden opgericht, straten versierd en er werd muziek gemaakt. Ook op de Bevelanden. Feest in Kruiningen Zo vond het feest in Kruiningen plaats op zaterdag 30 augustus.2) Al om zeven uur 's morgens ging fanfare E.M.M. torenwaarts om van den trans de bekende volksliederen te spelen. Van acht tot negen uur luidde de feestklok en het hele dorp was prachtig ver sierd met vlaggen en groen. Later op de dag zou dat alles nog beter tot z'n recht komen, want in den avond werd die indruk nog verhoogd door eene verlichting met lampions en vetpotjes hier en daar en gasilluminatie op de lantaarns van het marktplein. Om negen uur bood men in de bovenzaal van hotel De Korenbeurs aan het bestuur van de Zeeuwsche Turnbond de erewijn aan en werden de turnverenigingen verwelkomd door de heer Hoencamp, de secretaris van Volksweerbaarheid.3' Daarna kwamen de kinderen van de scholen in het dorp samen en met hun onderwijzers maakten ze een wandeling door de versierde straten. Het hoogtepunt van de festiviteiten kwam na de middag. Een grote menigte verza melde zich om naar een historische optocht te kijken. De deelnemers te paard en te voet waren in kleding uit de tijd van een eeuw geleden uitgedost. De optocht was extra groot omdat er die dag een turntoernooi gehouden werd, waar een groot aantal turn verenigingen aan deelnam en die liepen ook mee.4) 's Morgens waren ze al met hun oefe ningen begonnen in De Korenbeurs en na de optocht gingen ze verder op het markt plein. Vooral turnvereniging Juliana uit Vlissingen maakte grote indruk. Voor een muzikale bijdrage werd gezorgd door fanfare E.M.M. en zangvereniging Crescendo. Tot slot van het middagprogramma werden volksspelen gehouden, voor zowel jongens als meisjes. Om zeven uur werden de medailles voor het turnen uitgerijkt door burgemeester J.H.O. Dominicus, die ook voorzitter was van de Volksweerbaarheid. Daarna ging het feest verder in een tent, met zang en muziek om na tien uur afge sloten te worden met vuurwerk. Voor en na vertrokken de fietsers en dunde de menigte tot langzamerhand de groote drukte overging in de stilte van den nachtGeen wanklank werd gehoord, terwijl geen enkel ongeval te betreuren is. Plan 1913 Zoals gezegd vonden er in het hele land festiviteiten plaats. Niet alleen optochten, met versieringen en muziek, maar ook tentoonstellingen op allerlei gebied. De 10

Tijdschriftenbank Zeeland

De Spuije | 2017 | | pagina 12