Nederland: het begin van de Hollandse
Gouden Eeuw.
Scheepsverkopingen
De originele koopakten van de vaartuigen,
die aan de contracterende partijen werden
uitgereikt, gingen verloren. Hun verkorte
versies - de zogenaamde minuten - bleven
wel bewaard, dankzij de zorgvuldige
notitie destijds van ijverige schepenkler
ken in registers ten behoeve van de eigen
administratie.
Exhaustief onderzoek van een reeks akten,
gekend onder de benaming Procuratoria
bewaard in het Mechels Stadsarchief, brach
ten niet minder dan 1.142 scheepsverkopin
gen in Mechelen aan het licht. Het waren
voorheen ongekende data. Op enkele hiaten
na vormen de registers van de Procuratoria
vanaf 1552 een ononderbroken geheel tot
in de zeventiende eeuw. Naast de identifi
catie van 67 Mechelse scheepsbouwers kon
meteen voor de tweede helft van de zes
tiende eeuw de evolutie van de scheepshan-
del in de Dijlestad getekend worden.2)
De minuten werden, zoals de benaming
suggereert, beknopt opgesteld in de vorm
van een schulderkenning: de koper, met
opgave van zijn naam, voornaam, beroep en
afkomst, erkende een bepaalde geldsom in
een bepaalde munt verschuldigd te zijn aan
een crediteur. De koper was ertoe gehouden
zijn debet (schuld) af te lossen op nauwkeu
rig bepaalde data. Deze tijdelijk uitstaande
schuld was blijkbaar de reden waarom de
overeenkomst op schrift werd gesteld. Voor
de verkoper was het essentieel om een
officieel document, gewaarmerkt door de
Afb. 2. Zicht op het klooster van Bethaniën huiten de stadswallen van Mechelengesticht in
1421 door Maria van Boutersem, dochter van Hendrik VIII van Boutersem, heer van Bergen
op Zoom en van Beatrix van Polanen. Op de Dijle varen twee pleitschepen in de richting van
de Winketpoort. Het grootste vaartuig voert op de achtersteven en op de mast de Hollandse
vlag. Rechts aan de stadswal is de Adegempoort. Op de achtergrond de Sint-Romboutstoren. In
1572 werd het klooster door Staatse troepen platgebrand. Het originele schilderij behoort tot de
collectie van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten in Brussel. Regionale Beeldbank
Mechelen SMEOO1001465.)
32
«MMWe Mi M
VrOVW «Vefi*
B^vinni V'«n l*i
'Öuofcr.vw
Ickxn voorwi
[Èlfmoci
|ChpWtiWïrl nur Iwl
