Inhoud
Woord vooraf
Woord vooraf
De teloorgang van de vishuizen op Zuid-Beveland Jan de Ruiter2
100 jaar Nederlandse onafhankelijkheid 1813-1913 Jan de Jonge10
Emile Boonman over de St. Gerardus Majellaschool in Kwadendamme Hester van Rees. 25
Scheepsverkopingen in Mechelen van verkopers uit Zuid-Beveland in de
zestiende eeuw Frangois van der Jeught30
Emelisse en Hamerstede, twee verdronken dorpen op Noord-Beveland
Nico van Dinther36
Reacties van lezers
Activiteiten december 2017 - april 201845
Zoekplaatje Spuije 10145
Boekindruk: De luchtoorlog boven Noord-Beveland, deel 1 Gerard van der Wal46
Twee keer Kimpe Frank de Klerk47
Na sinds 1998 deel te hebben uitgemaakt van de redactie van de Spuijeheeft Hanny Louisse
besloten met het redactiewerk te stoppen. Eind 1998 is besloten om met de jaarboeken te
stoppen en de Spuije van een blaadje dat twee keer per jaar verscheen, om te vormen tot een
tijdschrift dat iedere vier maanden naar de leden zou worden gestuurd. Hanny heeft toen het
ontwerp van de nieuwe Spuije gemaakt en heeft sindsdien met veel inzet bijgedragen aan het
maken van het blad. We willen haar op deze plaats dan ook hartelijk danken voor het vele werk
dat ze, naast haar activiteiten in het bestuur van de Heemkundige Kring, al die jaren in de
redactie heeft verzet.
Deze Spuije begint met een artikel over gebouwen die veel dorpen op Zuid-Beveland hebben
gesierd, maar die nagenoeg overal verdwenen zijn: de vishuizen. In het westen van Zuid-
Beveland werd in deze gebouwtjes de verse vis aangevoerd die daar door de dorpsbewoners kon
worden gekocht. Daarnaast was het ook een ontmoetingsplaats voor jong en oud. Jan de Ruiter
geeft een overzicht van de bekende vishuizen.
In een artikel van Jan de Jonge gaan we terug naar de zomer van 1913. Toen werden in het
hele land activiteiten georganiseerd ter gelegenheid van de viering van 100 jaar Nederlandse
onafhankelijkheid en de opening van het Vredespaleis in Den Haag. Ook in Zeeland en op
de Bevelanden deed men hier op veel plaatsen aan mee. Er was een grote tentoonstelling in
Middelburg en op veel dorpen vierde men enthousiast feest. Met een uitzondering: Goes, daar
werd veel gepraat, maar weinig gedaan.
Met Hester van Rees kijkt Emile Boonman vervolgens terug op zijn leven als onderwijzer in
Kwadendamme. Begonnen op de jongensschool van het dorp, kreeg hij later de leiding over de
nieuwe gemengde school. Veel veranderde in die jaren, veel verbeteringen, maar niet alles lijkt
nu zonder meer beter.
Een bijzondere bijdrage komt uit Mechelen. Francois van der Jeught beschrijft hoe in de
zestiende eeuw scheepseigenaren van de Bevelanden naar Mechelen kwamen om hun schepen,
met namen als heude, pleit, kogge en waterschip daar te verkopen. Een vorm van handel waar
eerder nauwelijks iets over bekend was. Zo draagt onderzoek in het Stadsarchief van Mechelen
bij aan de kennis over het verleden van de Bevelanden.
Voor het laatste artikel blijven we dichter bij huis, op Noord-beveland. Nico van Dmther vertelt
over de verdwenen dorpen Emelisse en Hamerstede. Plaatsen waar we nu alleen de namen nog
van kennen, maar die door bodemvondsten en documenten toch weer enigszins tot leven komen.
We wensen u veel plezier met het lezen van deze Spuije.
Bestuur en redactie
1
