Op de achtergrond is de Westerschelde getekend, waarop het wemelt van de schepen. De bebouwing langs de haven, die later in 1572 in vlammen op zal gaan, is hier nog intact. Het onderschrift meldt dat de tekening is gemaakt naar een schilderij in het stadhuis, en dat het ontzet van Goes door de Spaanse bevelhebber Mondragon wordt weergegeven. Mondragon en zijn troepen zijn op deze tekening echter nog in geen velden of wegen te bekennen. Het originele schilderij bestaat nog in de achttiende eeuw. Mr. Cornelis Keetlaer, een stadsbestuurder en amateurhistori cus, bewoner van het pand dat later hotel De Korenbeurs wordt, Grote Markt 17, werkt dan aan een boek over Goes. Helaas verschijnt dat nooit, maar delen van zijn manuscript blijven bewaard (GAGoes, Verz. Keetlaer, inv.nr. 856). Keetlaer vermeldt dat het originele schilderij in de vierschaar in het stadhuis hangt (nu de trouwzaal). Voor zijn nooit verschenen boek heeft hij het schilderij alvast laten kopiëren. Een andere lokale bestuurder en ama teurhistoricus die over het beleg en ontzet schrijft is L.P. van de Spiegel. Hij geeft het boek De Satisfactie van Goes uit in 1777. Het boek verschijnt ter gelegenheid van 200 jaar Satisfactie, de overgang naar de zijde van de Prins in 1577. Hij noemt een morbide detail op het originele schilderij: er zouden gevangen genomen Geuzen zijn opgehangen aan de stadsmuren, een detail dat de kopiist heeft weggelaten. In het zelfde jaar laat het stadsbestuur van Goes een bokaal maken ter herinnering aan de Satisfactie, zoals hiervoor beschreven door Hester van Rees. Er is steeds van uit gegaan, dat deze tekening de kopie is die in opdracht van C. Keetlaer in het midden van de achttiende eeuw is gemaakt. Dit blijkt niet te kloppen. Een opmerkzame nazaat van Keetlaer, Hans Keetlaer, meldde kort geleden dat er een tweede exemplaar van de tekening op de website Geheugen van Nederland is te vinden. Deze bevindt zich in de Catalogus Frederik Muller, De Nederlandsche geschie denis in platen. 4 delen, Amsterdam 1863 1882. Op kleine details na is deze tekening identiek aan het exemplaar in de Goese collectie. Het grootste verschil is dat de tekening in Muller's collectie is gesigneerd: Gerard Braam, de bekende Goese kunste naar en tekenleraar. De tekening moet rond 1870 dateren. Kort samengevat: het stadsbestuur geeft kort na 1572 aan een onbekende schilder opdracht om een schilderij te maken van het eerste Geuzenbeleg van Goes. De woe lingen leiden uiteindelijk tot de Satisfactie in 1577, een historisch feit dat eeuwen later nog wordt gevierd. Het schilderij dateert vermoedelijk van kort na 1577. Cornelis Keetlaer laat het schilderij in het midden van de achttiende eeuw kopiëren. Van de Spiegel bestudeert het schilderij. Later gaat het verloren. De tekening van Keetlaer wordt rond 1870 gekopieerd door Gerard Braam, minstens twee keer. Van sommige tekeningen van Braam zijn meerdere exemplaren bekend, blijkbaar leverde hij op verzoek kopieën. Het manuscript van Keetlaer is eind negentiende eeuw eigendom van E.P. Lenshoek, onder meer burgemeester van Wolphaartsdijk. Zijn verwant C.E.P. Lenshoek schenkt het manuscript in 1937 aan het gemeentearchief Goes. 27

Tijdschriftenbank Zeeland

De Spuije | 2018 | | pagina 28