T H I EN DEN,
ÖiirfTrirjrfn
De Hocrifckfteyt van Poortvliet.
—SPEËFïSSSZÏTEWJfï=
Au 5 üm gjï:ng(lsfft., <ïti tnugt bint* ïwoifc
Afb. 3. Affiche van de verkoop van onder
andere een heerlijkheid, hier van Poortvliet,
1705. (GAG. familiearchief De Perponcher,
inv.nr. 230.)
1530 en 1532 verloren zijn gegaan. In de
Landschapsatlas van de Oosterschelde worden
de verdronken landen van Zuid-Beveland
en van het Markiezaat van Bergen op Zoom
beschreven en in beeld gebracht met bijzon
dere kaarten en prenten.® De weg tussen de
geïnundeerde polder en de Nieuwlandepolder
is de huidige Nieuwlandseweg. Waar de Vroon
Dijck is getekend loopt nu de 2e Vlietweg.
Van een dijk is daar in het huidige landschap
geen sprake. De visgerie van Focquene wordt
bij de Nieuwlandseweg afgesloten door het
dijkgedeelte waar de Nieuwlandse Binnendijk
overgaat in de Kokse Dijk. De daar aanwe
zige watergang oostelijk van de 1e Vlietweg
is de Kruiningse Vliet, het actuele restant
van de Focquene op de kaart van rond 1700.
Op oudere topografische kaarten, met name
van voor de ruilverkaveling en de Ramp van
1953 is dat water nog duidelijker als kreek
restant te herkennen. Ook op de bodemkaart
1: 25.000 uit 1950, beschreven door G. de
Bakker, zijn voormalige kreken in de vorm
van oude of jonge kreekbeddinggronden
duidelijk herkenbaar, zo ook de Focquene.
Bakker schrijft dat het bij de Kruiningse Vliet
gaat om een dijkdoorbraak in 1530.7) In dat
geval zou het hier om een restkreek van die
doorbraak gaan. Op de kaart van Nicolaas
Visscher uit de tweede helft van de zeven
tiende eeuw staat de Vliet duidelijk getekend
en loopt door in het Verdronken Land.
Persoonlijke perikelen
Dekker verwees in een voetnoot in zijn boek
Zuid-Beveland naar een uitspraak van het
Hof van Holland uit 1722 waarin sprake was
van de Focquene off de Vliet8 Nader onder
zoek wijst uit dat het Hof uitspraak deed in
een zaak tussen Cornelis de Perponcher, en
Adriaen Vogel, heer van Steenvliet, over de
Kruiningse Vliet. De Perponcher was eiser,
Vogel gedaagde. Cornelis de Perponcher
(1655-1733), was een edelman die vanaf 1714
gerechtigd was om zich graaf De Perponcher
Sedlnitzky te noemen. Hij was ambachts
heer van Wolphaartsdijk en bezat diverse
andere heerlijkheden in Zuid-Beveland, en
her en der ambachtsheerlijke rechten. Hij
was kapitein in het leger van de Republiek
geweest en schepen van Goes. Hij woonde
onder meer in het pand Wijngaardstraat 3 te
Goes en op Watervliet in Heinkenszand. Zijn
opponent Vogel, ook een oud-militair, was van
1705 tot 1734 baljuw van Goes en daardoor
automatisch lid van de kwijnende partij van
aanhangers van de overleden stadhouder
Willem III en zijn Zeeuwse vertegenwoordiger
Willem Adriaen van Nassau, heer van Odijk
(1632-1705). Tientallen jaren was deze Odijk
in Zeeland namens de stadhouder Eerste
Edele geweest. Zijn bijnaam was 'Spillebeen',
wegens zijn verspillende levensstijl. Hij was
in 1664 getrouwd met Elisabeth van der
Nisse, vrouwe van Heinkenszand, Ovezande,
Driebergen. Baljuw Vogel zag het belang
van zijn ambt in deze jaren in sneltreinvaart
afnemen, omdat er geen stadhouder of Eerste
Edele in functie meer was in zijn tijd. Wel
kocht hij de titel heer van Steenvliet, een
verdronken Oost-Zuid-Bevelands dorp.9)
Tussen De Perponcher en Vogel zat het goed
scheef; jarenlang bestreden ze elkaar in en
14
M|ai a 'Jjciw ia hJ= ïQamkc hnftH*, htleib 1 tó*
7 A?ÖÖjP fóttl 2jw/-w-
Éna&UntcfiiiiiLMt cm fcg:kitklfiQrfm
ib'ÏJl Öt I l—. i-TL.OTTnjli/rl-ir üil li I- Mfij. Hec+n
SHHft'i Li*Hi p*i«il-i.-5cL>;ti*rii wZhU-nEfl WÖ"
b- jüKLfii'SSP
MjAkfr- ffl Ifceirn L fijfflUR FUbJKlCfF* Wi-
Ini toiïTfcü Dt r<inïrik B*.
rihdlu4n ^rr iflütra tmün tttaW
Urtrr.; fiftrlni.
l*Vkip&«iO*L
jkhmiL—**Jm soa*-i O* 'jd BW&n.
Ea.H IMÉIMilfl i
ÏUnfbH. i*T4'.fta i U.M^I «Til
.<.,.ri. «..Lj 4n.i j c-'a>.ii UataOib.
tn tallen IDslgficiclEï HcüfcnCommïflaeüknK
iKültrtlïf^ iiipkiïfc.- MifripcinninratttwlHepni;
I Jr Ntrtl^fcïwjTVinTMn^i^if/
pw. itBiKii tin»
Jh -: ■-■ J r n fiéBfHer:! cTSer*- HlUpi,' «WlTO fart;:
nipbnft/ &c»iKB«h|fta!eni tf En penant nrtnnrtDra br
eacAnni^mnitofcii. iïïtZxtHl«atk-rJ..Mrf«-
re.-. Vliet yl.1 lts. int fiènJ Heir (L-tt1T*.:JaGcuTjca icvtdM&btkftf
JlMT 6rtlÏK Mdfcn
T« MiMMi fcTifVtMp— i. t^r.a.imm ttóo nr
fj± Mdf I Iu-r*Vj:c3 'a Las»n^kG:K*f<ntfcN3rt
