Boekindruk: Nieuwdorp in Oorlogstijd,
De slag om de sloedam
Nieuwdorp in Oorlogstijd De Slag om de
Sloedam, Adri van Oosten, Zoetermeer 2018,
ISBN 9789048443871, prijs: 15,95.
In 'Nieuwdorp in Oorlogstijd' heb ik mijn
herinneringen aan de laatste jaren van de
Tweede Wereldoorlog 1940-'45 (WO II) op
papier gezet. Met enige nadruk wil ik er op
wijzen dat het een verhaal is dat betrekking
heeft op een periode van ca. 75 jaar geleden,
gezien door de ogen van een jongetje dat toen
vijf a zes jaar oud was. Ik heb geprobeerd
mijn verhaal zo goed mogelijk waarheids
getrouw op te schrijven, maar ben me er
van bewust dat dat vrijwel onmogelijk is.
Zelfs niet nadat ik het bij deze en gene heb
nagetrokken. Het zijn en blijven verhalen
en herinneringen van een kind; het is geen
geschiedschrijving.
Met deze woorden opent Adri van Oosten
zijn in eigen beheer uitgegeven boek over
een Zeeuws dorp tijdens de bewogen oor
logsjaren en hij slaat met deze woorden
de spijker op de kop. Het verhaal is geen
geschiedschrijving in de professionele zin
van het woord, want het stoelt immers niet
op schriftelijke bronnen, maar is vrijwel
uitsluitend gebaseerd op jeugdherinnerin
gen uit inmiddels ver vervlogen tijden en
iedereen weet hoe onbetrouwbaar die vaak
zijn voor de reconstructie van het verleden.
Je hoeft geen psycholoog te zijn om te weten
dat het geheugen voortdurend filtert en ver
vormt zonder dat je je daarvan altijd bewust
bent. Niet voor niets beweert een historisch
psycholoog als Douwe Draaisma dat het
geheugen als het ware iedere dag opnieuw
wordt uitgevonden. Wie het geheugen ver
gelijkt met een archief, slaat de plank dan
ook volkomen mis. Een archief bevat immers
gestolde informatie, die voor eens en altijd
vastligt en daarom bestand is tegen de tand
des tijds.
Deze bezwaren nemen echter niet weg
dat de schrijver een uitermate boeiend en
levendig verhaal heeft geschreven over
zijn jeugdjaren in Nieuwdorp, zoals hij
zich die ruim zeventig jaar later meent te
herinneren. Van Oosten besteedt aandacht
aan vrijwel alle gebeurtenissen die zich
tijdens de oorlogsjaren in Nieuwdorp hebben
afgespeeld en dat waren er zo veel dat het
op deze plaats vrijwel onmogelijk is daarvan
een beknopte samenvatting te geven. De
houding tegenover de bezetter, het verzet,
de collaboratie, de voeding, het onderwijs,
de vriendenkring: dit alles en nog veel meer
komt uitvoerig aan bod.
Aangezien zijn beschrijving van de oor
logshandelingen de lezer het meest tot de
verbeelding zal spreken geef ik daarvan een
voorbeeld uit november 1944, toen het dorp
door de geallieerden werd bevrijd:
In de nacht hiervoor waren twee Britten het
Sloe overgestoken om de Duitse posities in de
Bijleveldpolder op Walcheren te verkennen.
NIEUWDORP in
OORLOGSTIJD
Afb. 1. Omslag van het boek.
Dt: Slag om dü Slorbam
Aifri Vitw ÓujYrir
47
