'Gelachen
dat we hebben...'
Oerjaren van de Bevelandse popcultuur
Jan J.B. Kuipers
De Goese drummer Frank Beerens speelde
van 1994 tot 2006 samen met de Zuid-
Bevelandse 'oerrocker' Jan Blok. Beerens:
De eerste sets van ons bandje Jan C. Blok
the Southern Rockin' Boys bevatten meestal
overbekende covers. Hits die iedereen nog
wel kende. In de derde set zaten de eigen
nummers, die veel minder positieve respons
opriepen. Parels voor de zwijnen, noemde
Jan die derde set altijd.
Zomaar een anekdote uit de Bevelandse pop
historie die, zoals elders wordt gekenmerkt,
door grote vluchtigheid én 'gevestigde
waarden' die decennia actief bleven. In dit
artikel nemen we de Bevelandse popcultuur
in de jaren zestig van de vorige eeuw onder
de loep, met enkele uitschieters aan beide
kanten. Het gaat om een impressie, met
een 'focus' op een beperkt aantal ooggetui
gen en muzikanten. Volledigheid is in dit
bestek totaal onmogelijk: al in de late jaren
zestig was het aantal bandjes en hun steeds
wisselende samenstellingen vrijwel niet bij
te houden, ook op de Bevelanden.
Dat was aan het begin van het hier bespro
ken decennium wel anders, al maakten de
Bevelandse jongeren net als iedereen in de
jaren vijftig al kennis met de nieuwe trends
en dito artiesten. Dankzij de radio, en de in
steeds meer huiskamers opduikende tele
visietoestellen en platenspelers. De opmars
van de transistorradio was misschien nog
het belangrijkst.
Een mistige Bill Haley
Anderhalf jaar na de Ramp stelde de Goese
predikant H.M. Strating en voorzitter
van de Hervormde Jeugdraad vast dat de
wereld kleiner was geworden. En dat gold
vooral voor de jeugd. Die was wereldwijzer
geworden. De jongeren reageren anders dan
wij ouderen, zei hij in een interview met de
PZC (3 augustus 1954). Daaraan merk je
dat er ook in de Zeeuwse jeugd iets van dat
moderne levensgevoel is gevaren, iets dat
misschien wijst in de richting van het exis
tentialisme. Het was volgens Strating geen
stap achteruit: Nee, onze jeugd is eerlijker in
menig opzicht dan de oudere generatie. Drie
jaar later verrees in Goes de televisietoren,
een massief symbool waaraan niemand
voorbij kon zien. In datzelfde jaar 1957 keek
ook de toen tienjarige Tom Rentmeester uit
Ovezande naar de nieuwe televisie in huis.
Een jaar of wat later kon het toestel op
een mistige avond zelfs een Duitse zender
ontvangen. Rentmeester in 2004: Plotseling
staat hij daar: Bill Haley And His Comets
in een sportzaal op het podium van een
boksring met een echte haan op de touwen...
sensationeel! Het beeld was slecht, het geluid
was slecht, maar we hadden hem in levende
lijve zien swingen op de buis.
Leren jacks, petticoats
Rentmeester nam later ook deel aan het
nieuwe fenomeen van de bromnozems.
Het woord 'nozem' is van 1955, een jaar
of vijf later duiken de eerste Zeeuwse
representanten op. Zeeuwse stadsbesturen
zonnen al snel op verscherpte maatregelen
tegen de lokale bromnozems, aldus de PZC
op 30 juni 1961. Het was zelfs voorpagina
nieuws. De knetterende bromfietscircuits
waren een plaag geworden, berichtte de
krant.
Het vaste scheurrondje in Goes besloeg
de Grote Markt, Lange Kerkstraat,
Klokstraat, Lange Vorst- en Lombardstraat.
Rentmeester was er op zeker moment ook
bij. Van de zaterdagavonden herinnerde hij
zich jongens met vetkuiven in zwartleren
jacks, eventueel vergezeld door vriendinnen
in petticoats. De Grote Markt staat vol met
brommers en auto's, het uitgaansleven is in
volle gang. Er wordt gedanst in De Prins
van Oranje, Schouwburg Juliana en Het
Schuttershof, maar vooraf is het altijd een
pilsje nemen bij Ome Gerrit Luyk. Voor de
cafés Nationaal (van Gerrit Luyk) en Flora
(van zijn broer Jan Luyk) aan de Grote
Markt stonden op zaterdagavond meer dan
honderd brommers geparkeerd: Zündapp,
Florett, Bianchi. Helmen waren nog niet
verplicht. Bevelandse nozems trokken
natuurlijk ook naar populaire bars in de
omgeving, zoals Michieltje in Vlissingen.
14
