UitlTIUntend!
Tentoonstelling UitMUNTend in Historisch Museum De Bevelanden
Hester van Rees
Op 22 mei jongstleden is de expositie
'UitMUNTend' geopend, in het Historisch
Museum De Bevelanden, in het Auditorium
en de ruimte ervoor. Het gaat - zoals de
titel aangeeft - om munten en penningen.
De collectie is afkomstig van het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen
(KZGW), dat 250 jaar bestaat. Delen van de
collectie worden getoond in verschillende
musea in Zeeland. Bij de brand in Middelburg
in 1940 is helaas een deel van de collectie
van het KZGW verloren gegaan, maar de
munten en penningen hebben het overleefd.
Naast munten, die geslagen zijn in Zeeland
of daar gecirculeerd hebben en/of gevonden
zijn, worden penningen tentoongesteld die in
Zeeland vervaardigd zijn of betrekking hebben
op de provincie. Deels overschrijden ze de
grens van Zeeland ruimschoots en daarmee
is deze collectie niet alleen van provinciaal
belang, maar ook van nationale betekenis.
Hoe maak je een expositie met munten
aantrekkelijk? Het kostte de conservatoren
hoofdbrekens maar het is toch gelukt. De col
lectie wordt in thema's weergegeven, bijvoor
beeld: Vreemd geld, Noodgeld, Schatvondsten,
Tachtigjarige Oorlog, Oranje De munten en
penningen en de bijbehorende tekst worden
tentoongesteld in vitrines en aan de wanden
in aluminium lijsten, met een donkerblauwe
passe-partout op een korenblauwe onder
grond. Een verrassende maar heel mooie
kleurencombinatie. In het Auditorium is een
videopresentatie te zien die aansluit op de
thema's van de collectie.
Die videopresentatie begint met een penning
van het Koninklijk Zeeuws Genootschap der
Wetenschappen met de tekst Non sordent
in undis en eronder een rots te midden
van water met zeven vrouwen erop. Deze
zogenaamde muzen vertegenwoordigen de
wetenschappen en dienden bij de oprichting in
1769 als inspiratiebron om van het KZGW een
succes te maken. De Latijnse tekst is negatief
geformuleerd: dat Zij (de wetenschappen) niet
verloren gaan in de golven. De vrees om in de
golven te verdwijnen is voor mij een interes
sante nieuwe variant op eerdere bekende
beeldspraken met golven. We hebben ook
Rustig te midden van de woelige baren (Saevis
tranquius in undis), waarmee de houding van
Prins Willem van Oranje in de Tachtigjarige
oorlog wordt weergegeven, die eveneens in de
vitrine over de Tachtigjarige Oorlog te zien
is. En we kennen het succes van de leeuw die
erin slaagt om na een worsteling zich te ver
heffen uit de zee, in het wapen van Zeeland!
Afb. 1.
Poster van de tentoonstelling 'UitMUNTend'.
Het allerkleinste muntje uit de expositie
dateert uit de twaalfde of dertiende eeuw
en is in Zeeland geslagen. Dat met munten
als betaalmiddel ook nieuws verspreid kan
worden, was voor mij nieuw. Zo is bijvoorbeeld
de overwinning van Romeinse soldaten op
Egypte uitgebeeld op munten en werd zo
'meegedeeld' bij de uitbreidingen van het
Romeinse rijk. Maar ook de afbeeldingen van
al onze koningen en koninginnen sinds 1813
op ons muntgeld zijn in feite nieuwsfeiten.
Doorgaans werden munten geslagen uit goud
of zilver.
\l! si-l M
28
HUTDEBSQt
www.hmdb.nl
verlengd tfm 26 oktober 2019
