Breekbare helden
Boekindruk:
Breekbare helden
Carla Rus, Breekbare helden, Het verzet in
Zeeland 1940- 44, 304 pagina's, ISBN 978-90
71937-77-4, Goes 2019. Prijs: 22,50.
Het is al bijna 80 jaar geleden dat de gebeur
tenissen zich afspeelden die beschreven
worden in dit opmerkelijke boek. Het is ook
het eerste boek dat een breed beeld geeft
van het verzet in Zeeland, waarbij het accent
duidelijk wel op de Bevelanden ligt, met Goes
als centrale plaats. Carla Rus (1953) schreef
over bange en toch heel gewone mensen die
in Zeeland in het verzet zaten, in de jaren
1940-1944. Ze droeg het boek op aan haar
in januari 2019 op 95-jarige leeftijd overle
den vader, een verzetsman, die ook wel 'de
Zeeuwse soldaat van Oranje' is genoemd.
Was er in Zeeland wel verzet tijdens de
Tweede Wereldoorlog? Nou, dat kan het
geval geweest zijn, maar dan toch niet op
grote schaal, zo werd nogal eens gedacht. Die
gedachte riep bij Carla Rus frustraties op.
Het was in haar optiek een vooroordeel: die
Zeeuwse boertjes werden niet direct aange
zien als verzetsmensen. In zo'n geïsoleerd
gebied als de Zeeuwse en Zuid-Hollandse
eilanden liet men de oorlog enigszins gelaten
over zich heen komen, zo was de indruk
bij velen. Kenmerkend is dat ook in het
Historisch Nieuwsblad van mei 2018 onze
provincie als een blinde vlek werd gezien. Ook
in de twee kloeke delen van Het grote gebod.
Gedenkboek van het verzet in LO en KP (een
uitgave van uitgeversmaatschappij J.H. Kok,
Kampen, 1989) treft men nauwelijks Zeeuwse
namen aan. Ja, die van de De Konings uit
Kwadendamme (een oom en een neef) worden
genoemd, maar mannen als Jaap Rus, de
neven Piet en Daan Kloosterman, Marien de
Groot (kruidenier aan de Lange Vorststraat)
of Kees de Graaff tref je er niet aan.
De sterke veronachtzaming van de beschrij
ving van Zeeuwse verzetslieden bracht Carla
Rus, dochter van Jaap Rus (1923 - 2019), er
toe om de pen ter hand te nemen en uit te
pluizen wat zich in met name centraal-Zee-
land afspeelde met betrekking tot het verzet
Heï veriet fn Zeeland 1940-'44
Afb. 1. Omslag van het boek.
tijdens de oorlogsjaren. Carla Rus combineert
historische, vaak verrassende feiten en aan
grijpende verhalen met observaties over de
'menselijke kant' van de hoofdrolspelers. Ze
had daarbij als primaire bron haar vader, die
zich als zeventienjarige jongen aansloot bij
het verzet in Goes. Maar ze heeft ook archie
ven nageplozen en nabestaanden van verzets
mensen geïnterviewd. Op die manier kon ze
een menselijk portret van hen samenstellen.
Carla Rus is van beroep psychiater-psycho
therapeut en traumatoloog. Ze werkte in
Arnhem en 's-Gravenhage vaak met getrau
matiseerde vluchtelingen, afkomstig uit oor
logsgebieden als de voormalige Balkanlanden
en Azerbeidzjan. Rus werd geboren in 1953 in
Amsterdam, maar groeide op in Wemeldinge
en Hansweert, twee plaatsen die allebei aan
een kant van het Kanaal door Zuid-Beveland
liggen. Na de lagereschoolperiode op de
School met den Bijbel in Kruiningen, bezocht
Carla de Christelijke HBS in Middelburg.
Op de lagere school las haar meester van klas
50
