Afb. 2. Duitse militairen met een V1.
(Bundearchiv, Bild 146-1975-117-26.)
Ik kan me een gesprek herinneren tussen
mijn ouders. Vader zei dat we weg moesten.
Moeder was erg verdrietig, want ze wilde in
haar huisje blijven.
Ik snapte er niet veel van, maar omdat
moeder zo verdrietig was, was ik het ook. Als
kind voelde ik de druk van de beklemmende
sfeer die er hing door het verdriet van mijn
moeder.
Een ontplofte granaat
We zijn in Oudelande terecht gekomen bij
tante Kootje en oom Arjaan, familie van
moeders kant. Daar was het natuurlijk ook
niet veilig. Ik herinner me een grote, bruine
stoel, waar oom Arjaan in zat. Ik kroop op
zijn schoot en noemde hem 'opa'. Arjaan was
nog lang niet oud, maar het feit dat iedereen
zo moest lachen vond ik heel fijn. Eindelijk
werd er weer eens gelachen!
Tijdens een bombardement zaten we ook
hier in de gang. Een granaat ontplofte bij
de buren achter het huis. Ze waren net op
weg naar de schuilkelder. Later bleek dat
ze allemaal omgekomen waren. Mijn broer
Rinus is nog nooit zó bang geweest.
Ook herinner ik me nog dat tante Kootje
gewond raakte aan haar hoofd. Helemaal
niet ernstig, maar het bloedde erg en dat
beeld zie ik nog voor me. Bloed dat langs
haar wang stroomde.
Toen we hoorden dat we bevrijd waren
gingen we lopen. Naar de Baarlandse molen,
want die had dikke muren. We zijn in die
molen niet meer beschoten.
Onderweg naar de molen liep ik aan de
hand van mijn moeder. Op een gegeven
moment zei ze dat ik niet opzij mocht kijken,
maar ik deed het toch. Aan de kant van de
weg lag een dode soldaat. Ik zag veel bloed.
Ik werd misselijk.
In de molen werd ik op een meelzak gezet en
iemand wilde me iets te eten geven. Wat, dat
weet ik niet meer. 'Doe dat maar niet', zei
moeder, 'daoken spie ze de meelzakken nog
onder.'
Verwoest en geplunderd
Het weer thuiskomen in Ellewoutsdijk roept
voor mij een beeld op van één grote bende
van puin, glas en andere troep. Ons huis
stond er nog, maar heel de kern van het
dorp was verwoest. In het begin voelde dat
heel vreemd, het verlies van de vertrouwde
plekjes die je als kind kende.
Afb. 3. Restanten van de kerktoren van
Ellewoutsdijk na de beschietingen in de
oktoberdagen van 1944. (Fotoarchief Borsele.)
27
