Zo zei hij het ook in de film De Vergeten
Slag, de documentaire van Margot Schotel,
die werd vertoond tijdens Film By The Sea
in Vlissingen. En het bevorderen van de
samenwerking schijnt hij ook vaak met
succes gedaan te hebben. Zoals boven ook
aangestipt, had Eisenhower - juist omdat de
samenwerking met Montgomery van begin
af aan moeizaam was - zijn bevel als druk
middel moeten gebruiken voor de bevrijding
van de Scheldeoevers. Toch ging hij akkoord
met een gesprek en liet zich - denk ik -
meevoeren door de overtuigingskracht van
'troepenaanvoerder' Montgomery en ging
alsnog mee met zijn plan.
Hoewel de Operatie mislukte, was
Montgomery nog steeds niet te bewegen de
Scheldeoevers vrij te maken. Er was alsnog
een bevel nodig - met de bedreiging dat hij
anders zijn carrière kon vergeten - om de
oevers van de Westerschelde vrij te maken.
Ik hou het erop dat Eisenhower niet tegen
Montgomery op kon en inderdaad niet mili
tair genoeg was om Montgomery al op
4 september een bevel te geven.
Afb. 3. Generaal Omar Bradley. (Bron:
http://www.jcs.mil/cjs/history_files/bios/
bradley_bio.pdf.)
Als hij de twee keuzemogelijkheden en de
gevolgen tegenover elkaar had gezet, was
zijn beslissing waarschijnlijk anders uitge
vallen. De Amerikaanse generaals Patton en
Bradley hebben zich zo boos gemaakt om de
keuze van Eisenhower, dat generaal Patton,
ooit opleider en vriend van Eisenhower op
zijn sterfbed zijn vrouw heeft laten beloven
dat Eisenhower niet op zijn begrafenis zou
worden uitgenodigd.2' Bradley overwoog
ontslag, maar of hij dat heeft doorgezet, heb
ik niet kunnen lezen.
Bernard Montgomery
Nog een paar opmerkingen over de persoon
Montgomery. Op de Royal Military College
in Sandhurst is hij al beschreven als een
excentriek persoon, die zich zelden iets
van de mening van anderen aantrok.3'
Ook Churchill heeft deze opleiding gehad.
Waarom heeft Churchill hem bevorderd
tot veldmaarschalk terwijl hij toch op de
hoogte moet zijn geweest van zijn karak
ter? Daarmee heeft hij Eisenhower in een
moeilijk pakket gebracht. Ik vind het vrij
onvergeeflijk. Montgomery als eigengereide
eenling had nooit op topniveau terecht
mogen komen. Zoals Carla Rus het uitdrukte
in haar eigen boek: als je niet breder kunt
kijken dan je eigen tunnel, ben je niet capabel
voor je taak. Bijzonder is dat Montgomery
altijd volgehouden heeft dat Market Garden
voor 90 procent was gelukt omdat de
geallieerden er immers in geslaagd waren
negen tiende van de route naar Arnhem
af te leggen! Het is van zo'n ongehoorde
onbeschaamdheid of arrogantie, hoe je het
wilt noemen, dat de plaatsvervanger van
Eisenhower (Arthur Tedder) hierop spottend
reageerde met de woorden: Als je van een
klif afspringt, heb je nog een hoger slagings
percentage tot de laatste paar centimeters
boven de grond!.4' Van inzicht in zijn eigen
actie en de gevolgen, is nooit iets gebleken.
Waarom werd de Slag vergeten?
En waarom is de Slag nu in de vergetelheid
geraakt? Als Eisenhower een 'bevel' had
gegeven aan Montgomery zijn werk te doen
was de Slag gewoon een onderdeel geweest
van de voortgaande strijd en dus niet
weggemoffeld.
13
