ÏUSCHINSKI
- KEES BRUSSE
HENNY ALMA
Film By The Sea: De dijk is dicht!
Eef van Brummelen
De dijk is dicht!, uitgebracht: 6 oktober
1950; regie: Anton Koolhaas; cinematogra
fie: Piet Buis; met onder meer: Kees Brusse
(Bert Verbloeme), Henny Alma (Els), Kitty
Knappert (Marietje), Jules Verstraete
(Simon).
Waarde schoonzoon, Ge zult het wel ver
moeden. Onze Els behoort niet tot de
overlevenden van het bombardement. Zo
verneemt Bert Verbloeme (Kees Brusse), na
terugkomst van tewerkstelling in Duitsland,
per brief dat zijn vrouw is omgekomen in
de Molen van Theune. Daar schuilde Els
(Henny Alma) met 46 anderen voor het
bombardement van 3 oktober 1944 op de
zeewering van Westkapelle. De geallieerden
hadden besloten Walcheren onder water te
zetten en het dorp Westkapelle vlak achter
de zeewering kreeg daarbij ook de volle laag.
Doordat de deur van de molen door puin
geblokkeerd was, werd het binnenstromende
water 44 mensen fataal. Ze verdronken. Bert
verliest zich in verdriet en raakt in een diepe
depressie. Pas jaren na de oorlog kan hij het
opbrengen terug te keren naar het dorp.
Wederopbouw
Hij komt terug in een dorp in wederopbouw.
Een van de overlevenden vertelt Bert hoe
de een na de ander in de molen onder water
verdween. En ElsJouw Els ook. Maar de
dijk is weer dicht en het water is weg en we
motten vooruit. Na het sluiten van de dijkga-
ten werden de resten van de bomen gerooid,
de wegen weer in orde gemaakt. Barakken
en noodwoningen verrezen. Iedereen die
kon kwam naar huis om te helpen met de
wederopbouw. Miljoenen tonnen gips werden
op het land uitgestrooid vanwege het zout.
We wouen en zouen er weer bovenop kommen.
En let op, man. Nog een paar jaar, dan is
alles weer net als vroeger. Dan is alles weer
goed. Overal wordt gebouwd en aangeplant
en langzaam krijgt Bert de lust in het leven
weer terug en steekt zijn handen uit de
mouwen. Ja, zegt Bert aan het eind, We
willen vooruit, we zullen vooruit!
Vergeten
Volgens Eye Filmmuseum geldt De dijk is
dicht als sleutelfilm over de bezettingsjaren,
waarin alle thema's rond de oorlog nog een
keer worden verbeeld. Tegen de achtergrond
van de herdenking van de 'vergeten' Slag om
de Schelde, vertelt de film ook het verhaal
hoe er in Zeeland werd gereageerd op het
oorlogs- en natuurgeweld. De bevrijding
voelde dubbel: we waren bevrijd én de strijd
had ons pijn gedaan: 2.283 burgers kwamen
om tijdens de Slag om de Schelde.1' 152
stierven er door Geallieerde handen tijdens
het bombardement op Westkapelle. En zo
vielen er ook 166 slachtoffers tijdens de Slag
op Zuid- en Noord-Beveland.
Afb. 1. Filmposter van De dijk is dicht.
15
r$;¥tfiD*4
Mftfllfl
