I—
Afb. 9. Plattegrond van Fort Bath, waarvan
Willem V de grondwerkzaamheden heeft
bezichtigd, 1784 - 1786, tekening in kleur. (ZA,
KZGW, ZI-II-1637.)
Einde van de woelige patriottentijd
Voor stadhouder Willem V en zijn vrouw
Wilhelmina was het jaar 1787 zo niet woeli
ger. Omdat het gewest Holland patriottisch
was, konden zij nog steeds niet terugkeren
naar Den Haag. Naast Zeeland steunde
alleen Gelderland de stadhouder nog.
Daarom verbleef hij vanaf het najaar van
1786 met zijn gezin in Nijmegen in het
oud Valkhof.
In de zomer van 1787 reisde Wilhelmina naar
Den Haag om de Staten van Holland te over
tuigen om de orde te herstellen en haar echt
genoot te laten terugkeren naar Den Haag.
Dit leidde tot haar aanhouding, een bepalend
moment in de patriottentijd. Haar reisgezel
schap werd door patriotten tegen gehouden
en de prinses werd gevangen gehouden in
een boerderij bij de Goejanverwellesluis. Dit
voorval bewoog haar broer, koning Frederik
Willem II van Pruisen, ertoe de Republiek
binnen te vallen en de positie van stadhouder
Willem V in Den Haag te herstellen.
Maar uiteindelijk moest Willem V het veld
ruimen. In januari 1795 vluchtte hij met zijn
gezin en hofhouding naar Engeland. Daags
na zijn vertrek werd de Bataafse Republiek
uitgeroepen.
Reis mee met Willem V
In het Zeeuws Archief is van 30 oktober 2019
tot en met 2 mei 2020 een tentoonstelling
te zien over het bezoek van stadhouder
Willem V en zijn gezin aan Zeeland. De
tentoonstelling 'Op reis met Willem V -
Een vorstelijke reis door achttiende-eeuws
Zeeland' is ingericht ter gelegenheid van
het 250-jarig bestaan van het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen.
Openingstijden: maandag tot en met vrijdag
en elke eerste zaterdag van de maand (uitge
zonderd januari) van 9.00-17.00 uur.
Toegang gratis.
Literatuur:
A. J. van der Aa. 'Bath', Aardrijkskundig woordenboek der
Nederlanden, tweede deel, Gorinchem 1840.
Het verheugd Zeeland, by het plechtig bezoek van zyne doorluchtige
hoogheid Willem de Vyfde, Prinse van Oranje en Nassau, erfstad
houder, kapitein en admiraal generaal der Vereenigde Nederlanden
benevens deszelfs koninglyke gemalinne en vorstelyke spruiten,
Amsterdam 1787.
Brief van P uit Goes, inhoudende een echt verhaal van het
Oranje-Oproer aldaar, en specifique opgave van de geplunderde en
beschadigde Huizen, nevens de naamen der aangevallen Persoonen
en die der Oproermaakers, in de PolitiekKruyer, n. 432, Amsterdam
1787, 177-191.
P Ossewaarde, Contra-aanteekening tegen de aanteekening van
twaalf zyner mederaden, Rotterdam 1786.
PW. Sijnke, Middelburg in woeling en strijd rondom 1787, in
Archief (1984), 49-89.
Vervolg en Slot van eene Wederlegging, der Aantekeningen van
twaalf Heeren Raaden der Stad Goes in De politieke kruyer, n.
402, Amsterdam 1787, 533-548.
Wederlegging, der Aantekeningen van twaalf Heeren Raaden der
Stad Goes in De politieke kruyer, n. 401, Amsterdam 1786,
523-532.
Noten:
1. Het verheugd Zeeland.
2. Het verheugd Zeeland, 83-83.
3. Het verheugd Zeeland, 86-87.
4. Van der Aa, Aardrijkskundig woordenboek der
Nederlanden, 176.
5. Het verheugd Zeeland, 89.
6. Het verheugd Zeeland, 93.
7. Wederlegging, 527-528.
8. Wederlegging, 528.
9. Ossewaarde, Contra-aanteekening, 11.
10. Vervolg en Slot, 534-535.
11. Brief van P. uit Goes, 178-181.
30
