Deze klok, die 45 centimeter hoog was, met
een diameter van 52 centimeter, had als
opschrift: Johannes Burgerhuis me fecit.
Soli Deo Gloria, 1642 (1672?) (Johannes
Burgerhuis heeft mij gemaakt, Alleen aan
God de Eer, 1642 of 1672)2
Op 16 mei 1940 werden kerk en toren
vrijwel geheel verwoest door beschietin
gen vanaf Franse oorlogsschepen. Ook
de klokken werden vernield. J. de Bel uit
Yerseke kocht de resten van de grote klok,
248 kilo brons, voor een prijs van 0,46 per
kilo. Later zou dit brons door de bezetter in
beslag worden genomen.
De brief die de gemeente Yerseke op
1 juni 1940 ontving van de Inspectie
Kunstbescherming uit Den Haag, kwam dan
ook te laat. In de brief werd meegedeeld dat
de mogelijkheid bestond dat de klokken in
onze torens gevorderd moeten worden om te
worden versmolten voor militaire doeleinden.
Klokken met een grote historische waarde
waren daarvan vrijgesteld.
Tot die categorie klokken hoorde ook die van
Theodoricus Rose.3)
De instructie
De zeven artikel van de instructie voor de
klokkenist:
Artikel 1 wijst zijn plaats aan: hij staat
onder de onmiddellijke bevelen van de
burgemeester. (De toren was eigendom
van de gemeente, niet van de Nederlandse
Hervormde gemeente.)
Artikel 2: Hij is verplicht de grote klok te
luiden als daartoe opdracht opgegeven wordt
en bij begrafenissen gedurende de opgege
ven tijd. Hoelang er moest worden geluid
hing af van de 'deftigheid' van de begrafenis.
Ook bij brand, watersnood, overstroming of
oproerige bewegingen, gedurende minstens
vijftien minuten. Voor de kleine klok geldt
een aparte regel. Hij moet de kleine klok
luiden, uitgezonderd op zondag, 's morgens
om acht uur en 's middags om twaalf uur, en
in de maanden april tot en met september
's avonds om zeven uur, niet op zaterdag,
telkens minstens zestig slagen.
In artikel 3 staat dat hij met de nodige zorg
zijn werkzaamheden moet verrichten opdat
geene schade of hinder aan het uurwerk, de
Afb. 2. Nederlandse Hervormde kerk: Kerk en toren na de verwoesting, juni 1940.
(Collectie gemeentearchief Reimerswaal, Yer_Dia_08_36.)
41
