Wemeldinge uit het slop gehaald
G.J. Lepoeter en Frank de Klerk
Wemeldinge oud en nieuw
Als we het door een historische bril bekijken
neemt het dorp Wemeldinge in de regio een
bijzondere plaats in. We hebben het dan
over het 'oude deel' van het dorp, de vroegste
kern in de omgeving van de kerk, uitlopend
in de Dorpsstraat met parallel daaraan de
Zuidelijke en de Noordelijke Achterweg.
Wemeldinge was eeuwenlang een agrarische
gemeenschap met ongeveer zevenhonderd
inwoners, levend op het ritme van de
seizoenen.
Aan de beslotenheid van het dorp kwam
abrupt een einde toen in de jaren vijftig en
zestig van de negentiende eeuw de aanleg
van het kanaal door Zuid-Beveland in
uitvoering kwam. De afstand van het dorp
tot de uitmonding van het kanaal in de
Oosterschelde was vijfhonderd meter, maar
die ruimte werd in enkele decennia volledig
benut door de bouw van woningen, winkels,
bedrijfspanden en cafés. De bevolking was al
snel meer dan verdubbeld.
In alle hectiek bleef de structuur en bebou
wing van het oude deel van het dorp won
derwel gespaard. De slopershamer kwam
er niet aan te pas. De nieuwe economische
activiteiten, waarvan ook een deel van
de autochtone bevolking mee profiteerde,
beperkten zich tot de omgeving van de
sluizen en het kanaal.
In 1962 werd de gemeente er door de
Rijksdienst voor de Monumentenzorg op
gewezen dat er over de Dorpsstraat en
omgeving gegevens waren verzameld en dat
er rekening mee gehouden diende te worden
dat op termijn aanwijzing tot beschermd
dorpsgezicht zou volgen. Het ging om
behoud van een conglomeraat van bebou
wing dat van een gaaf gehalte is, in de loop
der tijden tot een zuiver en sfeervol beeld is
gegroeid en als zodanig bewaard is gebleven.
1 Es to
ttiarawJeH
nrscho^
Afb. 1. De Dorpsstraat en omgeving van Wemeldinge. De verticale lijnen in het midden van de
afbeelding zijn de sloppen, vier boven en drie beneden de Dorpsstraat.
(Tekening door L.J. Vercouteren op basis van de kadastrale kaart.
Uit: C. Dekker, Een Zeeuws dorp in de middeleeuwen.)
JV SchcoJvüf
V Sjjbajt
V7
VU Kiorot jjlvt
43
