verschillende percelen en huizen in en buiten
het dorp.19) Zijn grafzerk blijft bewaard op het
kerkhof bij de kerk van Kats.201
Matthijs is een handige vent met een goed
zakelijk gevoel en al snel gaat het bedrijf
groeien in omvang en diversiteit. In 1855 is hij
al zelfstandig meestersmid en weldra groeit hij
uit naar een aannemer van grote werken. We
vinden hem in 1855 als hij een knecht vraagt
voor zijn bedrijf te Kats. In 1859 vraagt hij
opnieuw, wegens uitbreiding van werkzaam
heden, een smidsknecht. Hij woont in die tijd te
Kats in het grote woonhuis Voorstraat 9.
De smederij bevindt zich op Voorstraat 15.
Vanaf 1881 woont hij naast zijn werkplaats. In
1865 vraagt hij een molenaarsknecht te Kats.
Inmiddels is hij eigenaar van de molen in Kats.
In 1874 gunt het ministerie van Binnenlandse
Zaken hem de aanbesteding voor het bouwen
van een belastingkantoor op het haventerrein
van Vlissingen voor 35.300,- We vinden hem
regelmatig terug bij inschrijvingen op aanbeste
dingen van Waterstaat. Behalve van de molen
wordt hij de eigenaar van de herberg te Kats.
Dat blijkt als hij op 9 maart 1880 herberg Het
Wapen van Cats, waarin al jarenlang een tappe
rij is gevestigd, te huur aanbiedt. De herberg is
eerder eigendom van Matthijs' schoonouders.
Na hun dood worden hun kinderen, waaronder
dus de vrouw van Matthijs, eigenaar hiervan.211
Matthijs maakt gebruik van het netwerk van
zijn schoonvader en van een van zijn zwagers
(ook een Thomas Maat). Hij neemt in 1863
als liberaal zitting in de raad van Kats waarvan
op dat moment de liberale burgemeester
van Kats J.H. Bybau, timmerman P. Eversdijk,
H. Glerum, A. Markusse (landbouwers), C.G.
Slotemaker (predikant) en C. Snijder (hoofd
van de school) deel uit maken.22 1 Ook is hij
actief in de Liberale Kiesvereniging Colijnsplaat,
waarvan hij mede-oprichter is in januari 1888,
samen met mr. L.A. Bybau (1852-1927, de
zoon van J.H. Bybau) en J. Sturm.231 Al eerder
laat hij zich kennen als liberaal. We komen
hem tegen in 1886 bij de ondersteuning van
de kandidaatstelling van jhr. J.L.C. Pompe van
Meerdervoort en mr. L.A. Bybau door de libe
rale kiesvereniging uit Goes. Deze kandidatuur
wordt tevens ondersteund door de liberalen uit
Kats, L. Flipse, C. van der Maas, J. de Fouw,
A. Markusse, A. Markusse Az, D. Meulenberg,
M. de Regt (allen landbouwers), M. Rottier van
Afb. 5. Foto van mr. L.A. Bybau, burgemeester
van Kats, Colijnsplaat en Kortgene 1879-1892.
(Zeeuws Archief, Beeldbank.)
den Brink, J. Schroevers (meester timmerman)
en J. Sturm. Vanuit Colijnsplaat zijn dat onder
andere A.L. Haringman (winkelier en zwager
van Jacob Sturm) en J.H. Overman (oesterteler
en zoon van dominee B.A. Overman).24
De lotgevallen van de Coöperatie
In 1872 is de coöperatie zeer actief. In de
Leeuwarder Courant van 26 januari van dat
jaar staat een advertentie van de Arbeiders
Vereeniging te Cats om jaarlijks enige dui
zenden turven te leveren. Op termijn zijn er
vijfenzeventigduizend Friese korte turven nodig.
We vinden de coöperatie opnieuw in 1881
waarbij vermeldt wordt dat de coöperatie te
Kats dan 123 leden telt, die nog steeds 0,10
per week inleggen. De inleg dient tot aankoop
van steenkolen en turf, etc. Op 1 juni 1881
ontvangen 42 leden ieder 20,80 terug en alle
leden ontvangen 0,70 winst. De ontvangsten
van het laatste halfjaar 1880 bedragen dan
3.196,- en de uitgaven 2.585,-. In kas is
612,-.
36
