Afb. 2. Fundament van de toren van
Nieuwlande in 1928. De stenen zijn begroeid
met zeewier waardoor ze bij eb goed zicht
baar zijn. (Foto uit brochure 'Kerk en toren
van Nieuwlande' uit 1928 van het Zeeuwsch
Genootschap der Wetenschappen.)
In de krant wordt hij omschreven als een een
voudige predikant met veel bewonderaars. Door
die bewonderaars was na zijn overlijden in 1861
een gedenkteken opgericht dat in 1928 in een
erbarmelijke staat van onderhoud verkeerde.
Een oudheidkundige vereniging werd nu gemist
omdat deze volgens de krant over al zulke dingen
kon waken.4
De oproep hielp, want een maand later lezen
we over de oprichting van een Oudheidkundige
Vereeniging De Bevelanden. Het eerste bestuur
bestond uit P.C. de Gelleke te Goes als voor
zitter, A. van der Poest Clement te Nisse als
vice-voorzitter, A.M. Wessels te Kloetinge als
eerste secretaris, H. Zuring te Goes als tweede
secretaris, A. de Smit te 's-Heer Arendskerke als
eerste penningmeester en L.B.J. Dekker te Goes
als tweede penningmeester.51
Wie waren deze bestuursleden? We lichten
er enkele uit. Voorzitter werd Pieter Cornelis
de Gelleke (1858-1942). Hij had een adminis
tratieve functie op het kantoor van de heren
Kakebeeke te Goes.61 W. Kakebeeke had tal van
bestuursfuncties. Zo was hij directeur van de
Maatschappij De Bathpolders, gemeenteraadslid
te Goes en had hij het beheer over een aantal
grote boerderijen.71 De Gelleke gold bij dit bedrijf
als een polderspecialist en werd geroemd om
zijn archeologische kennis.81
Vice-voorzitter Andries van der Poest Clement
(1881-1955) was landbouwer te Nisse.91 Al
heel jong was hij bestuurder van verschillende
instellingen, zoals het Groene Kruis. Ook van de
schietvereniging was hij voorzitter. Van 1920
tot 1 augustus 1946 was hij burgemeester van
Nisse.101
A.M. Wessels
Secretaris Andreas Marinus Wessels (roep
naam Andries) vervulde een centrale rol in de
Oudheidkundige Vereeniging De Bevelanden. Hij
is op 2 februari 1895 geboren te Goes en op 20
mei 1952 in deze plaats overleden. Zijn vader
had in de Papegaaistraat in Goes een winkel in
stoffen voor de Zeeuwse klederdracht. Oudste
zoon Andries heeft deze winkel overgenomen
maar in de praktijk runde zijn echtgenote de
zaak. Zijn hart lag meer op bestuurlijk gebied
en bij de historie. Zo was hij bij de oprichting
bestuurslid van het Christelijk Lyceum te Goes.
Ook gold hij als archivaris van de gemeente
Goes, vermoedelijk een onbezoldigde functie.
Vanuit die historische belangstelling raakte hij
betrokken bij de oprichting van de oudheid
kundige vereniging. In 1985 - ruim 30 jaar na
zijn overlijden - werd hij nog genoemd als een
bekend historicus. Hij schreef verschillende
boeken en publiceerde in diverse tijdschrif
ten.111 Naast de regionale geschiedenis op de
Bevelanden schreef hij ook veel over de kerke
lijke geschiedenis van de gereformeerden. Aan
de Turfkade was hij veelvuldig te vinden op het
kantoor in het Gotische Huis, dat later het eerste
museum van Goes zou worden, waarvan hij
onbezoldigd conservator was.121 Andries Wessels
was onder historici een bekende persoonlijkheid.
Toen we op de website van de Krantenbank
Zeeland van 1952 - het jaar van zijn overlijden
- gingen zoeken op zijn naam kwamen we maar
liefst 121 berichten tegen. Het zou de moeite
waard zijn om meer onderzoek naar deze histo
ricus te doen.
In de eerste jaren van de vereniging vinden
we verschillende berichten over lezingen en
excursies. Nog in het jaar van de oprichting 1928
ging men in september naar Nieuwlande en de
verdronken dorpen op Zuid-Beveland.131 Een
excursie die in die jaren veel werd ondernomen.
43
