Ongetwijfeld kort na de stichting van de Goese
jaarmarkt (1417), acht dagen lang te houden
in augustus, ontwikkelt zich in deze Zeeuwse
stad een systeem van een viertal veerdiensten
naar diverse steden en gewesten. De veer
schuit op Zierikzee vaart ook op Kats, Emelisse,
Dordrecht, Gorinchem en Steenbergen. Goese
handelswaar komt zo eenvoudig naar Dordrecht
en omgekeerd brengen Dordtse kooplieden hun
goederen naar de Goese en andere jaarmark
ten. Het Antwerpse Veer wordt aan het einde
van de vijftiende eeuw het belangrijkste. Dit
veer, kortweg aangeduid met het merctschip
van der Goes, neemt vanaf 1494 ook Dordrecht
en Steenbergen op als haltes.
Als stapelplaats voor diverse goederen heeft
Dordrecht in de veertiende eeuw een grote
vinger in de pap van de graan- en zouthandel.
In de stad dient alle zout op Dordtse schepen te
worden overgeladen voordat van verder trans
port sprake kan zijn. Diverse Zeeuwse steden
ontvangen voor deze stapeldwang ontheffing.
Goes niet, de stad is pas laat, maar met groot
succes in het zout begonnen en heeft blijkbaar
minder behoefte aan een dergelijk privilege.
Goese zouthandelaren verkopen simpelweg hun
zout in de vijftiende en zestiende eeuw in Dordt.
Ook smokkel vanuit Goes naar Holland, buiten
Dordrecht om, komt zeker voor. De lijnen tussen
Goes en de zuidelijke Nederlanden lijken in
deze tijd veel korter dan die naar het noorden.
Geleidelijk aan komen steeds meer Hollandse
schippers hun zout in Zeeland en Goes ophalen.
Zij deinzen er niet voor terug om inferieur
Hollands zout met het veel betere Zeeuwse zout
te mengen en dit product dan met een vervalst
Zeeuws zoutcertificaat te verkopen. Dat leidt
aan de vooravond van de Opstand in 1567 nog
tot een langlopend conflict met de stad Keulen.
De Hollandse schippers die het vervoer van zout
overnemen, zorgen in Goes voor het verdwijnen
van de koopman-schipper, een zzp'er van de late
middeleeuwen.
Afb. 2. Dordrecht, stadsgezicht met de Nieuwe Haven en op de achtergrond de Grote kerk, staalgra
vure, graveur Umbach, J./ontwerper Rohbock, L./drukker/uitgever Lange, G.G. (Rijksdienst voor het
Cultureel Erfgoed, Amersfoort/documentnummer G-227.)
29
