Bij de lezing in Wolphaartsdijk waren aanzien
lijke personen uit buurgemeenten aanwezig,
zoals uit Kapelle. Wie zouden dat geweest zijn?
Daar hebben we geen zwart op wit informatie
over, maar we kunnen met een grote mate
van waarschijnlijkheid aannemen dat in ieder
geval Adriaan Nijssen erbij geweest is. Adriaan
Nijssen was in de gemeente Kapelle, veel meer
dan zijn collega-landbouwers, zeer vooruitstre
vend, zijn tijd nogal vooruit. Ook in de plaatse
lijke politiek en in het kerkelijk leven speelde hij
een actieve en leidende rol.
Zo lezen we in het verslag van de landbouw in
de gemeente Kapelle over het jaar 1866 onder
Afb. 3. Hoofdonderwijzer Abraham Visser
(1828-1905). Gedurende de eerste periode
van het bestaan van VIOS was zijn inbreng van
groot belang. (Particuliere collectie).
gewestelijk om elkander op het gebied van den
landbouw voor te lichten en desnoodig gemeen
schappelijk te handelen tot het aanschaffen
van eenig hoogst nuttig werktuig dat voor één
landbouwer allicht te kostbaar zoude zijn.3
De lezing van de heer Marlet had indruk
gemaakt. In de week erna, op donderdag 18
januari werd in Wolphaartsdijk een landbouw-
vereniging opgericht.
Het vervolg op Wolphaartsdijk
ingevoerde verbeteringen: Eene Amerikaansche
ploeg werd voor het eerst gebruikt door den
landbouwer A. Nijssen.4 In de Nieuwe Goessche
Courant van 14 februari 1871 adverteerde
boekhandel A.C. de Jonge te Goes met: Een
werkje getiteld: Al doende leert men, of
iets over het nut en de voordelen van land-
bouw-werktuigen, door A. Nijssen Az., landbou
wer te Kapelle. Prijs 30 cent.
In 1871 stichtte Adriaan Nijssen samen met
Marinus de Jager in de Ooststraat de meestoof
De Nijverheid. Door de afloop van de meekrap
teelt is deze maar enkele jaren als zodanig in
bedrijf geweest.5'
Oprichting van de landbouwvereniging in
Kapelle
De lezing van de heer Marlet had inderdaad
veel indruk gemaakt, ook op de Kapellenaren
die onder de toehoorders waren. We kunnen
niet anders concluderen, want op maandag
avond 22 januari 1877 werd in de dorpsherberg
De Zwaan onder leiding van Adriaan Nijssen de
oprichtingsvergadering van de landbouwver
eniging belegd. Deze vergadering was terdege
voorbereid want door een voorlopige commis
sie werd al direct een concept voor de statuten
van de op te richten vereniging aan de aanwezi
gen gepresenteerd.
Met een aantal van 28 personen, waaronder
ook enkele niet-landbouwers, werd op deze
avond de vereniging opgericht. In de Goessche
Courant van donderdag 25 januari lezen we
dat het doel van de vereniging als volgt werd
omschreven: 1ste. het houden van geregelde
vergaderingen ter bespreking van de belangen
van landbouw en veeteelt; 2de. het doen houden
van wetenschappelijke landbouwvoordrachten.
In het bestuur werden gekozen: A. Nijssen Azn.
voorzitter, J.J.C.R. van der Bilt secretaris, J. Oele
Hzn. penningmeester, A. Meijaard en M. de
Jager bestuursleden. De jaarlijkse contributie
werd vastgesteld op 1,-. Om de avond van een
vrolijke noot te voorzien was de heer
H.G. Hartman, gemeentesecretaris van Goes
uitgenodigd. Deze hield een ludieke voordracht.
Op de eerstvolgende vergadering, op 19
februari, zal Oele spreken over de kenmerken
eener goede melkkoe. Tijdens deze tweede
vergadering werd op voorstel van de voorzit
ter de naam van de vereniging vastgesteld:
Vooruitgang is ons streven.
34
