Om meer inzicht te krijgen in de gezinssituatie
van het gezin Corstanje is contact gezocht
met een in Limburg woonachtige zus van Nico
Corstanje. Het betreft Suzanna Corstanje (Suus),
geboren 26 februari 1930, zij was het vierde
kind in het gezin en de tweede dochter. Via
haar dochter Saskia van der Meer werden de
vragen beantwoord.
Suus had als enige van de dochters van
Corstanje wat meer onderwijs genoten. Volgens
dochter Saskia was zij niet het type om als
dienstmeisje te werken. Haar elf jaar oudere
broer Nico had er voor gepleit dat Suus naar de
mulo mocht. Nico en Suus droomden beiden
over de toekomst na de oorlog. Nico zou piloot
worden en Suus stewardess. In 1947 behaalde
Suus haar mulodiploma te Goes. Haar broer
Nico was omgekomen en haar broer Engel zat
in Engeland. Suus wilde haar vleugels uitslaan.
Weg uit Goes waar iedereen elkaar kende en
waar het gezin Corstanje zwaar getroffen was
door de oorlog.
Ze werkte een jaar op het telefoonkantoor aan
de Van der Spiegelstraat in Goes samen met
Lina Willeboer, de verloofde van haar omgeko
men broer Nico. Suus wilde naar Amerika. Voor
de Tweede Wereldoorlog waren al een oom en
tante van Nico Corstanje naar Amerika geëmi
greerd. Na de bevrijding is zijn broer Engel daar
ook naar toe gegaan. Suus had alle voorberei
dingen al getroffen, alleen vader en moeder
moesten nog voor toestemming tekenen.
Moeder weigerde die toestemming. Ze was
haar twee zoons al kwijt. Ook nog een dochter?
Dat werd haar teveel.
Omdat het 'Amerika-avontuur' niet door kon
gaan is Suus naar Arnhem vertrokken om een
opleiding tot verpleegster te volgen, ze was
toen 18 jaar. Daar ontmoette ze haar latere
echtgenoot Cornelis (Kees) van der Meer die
op ziekenbezoek kwam. Op 19 maart 1954 zijn
ze te Roermond getrouwd. Er werden in het
gezin vier kinderen geboren. In het Limburgse
Eijgelshoven begon echtgenoot Kees een privé-
bibliotheek en later een tweedehands boekwin
kel. Tot aan zijn overlijden op 76-jarige leeftijd
heeft hij dit bedrijf gehad. Het was nog de tijd
dat gehuwde vrouwen geen loonvormende
arbeid mochten verrichten. Suus ging met haar
verpleegstersopleiding vrijwilligerswerk doen.
Dit bracht haar ook in het buitenland, zoals in
de kibboets van het Israëlische Nes Ammim en
het Surinaamse Paramaribo.14'
Engel Corstanje ontving in 2003 de militaire
onderscheiding het Mobilisatie-Oorlogskruis.
Het is een onderscheiding voor oud-militairen
die in de Tweede Wereldoorlog hebben gestre
den tegen de Duitse bezetter. Tijdens de oorlog
maakte hij deel uit van het ondergrondse verzet
in Goes. Daar hielp hij onder meer bij het redden
van de Stenen Brug in Goes, toen de Duitsers
deze wilden opblazen. Na de bevrijding in 1945
vertrok hij naar Engeland, waar hij een opleiding
bij de Royal Navy kreeg. Vanaf 1948 woonde hij
in de Amerikaanse staat Michigan, waar hij een
timmerbedrijf begon. Op 30 maart 2013 is hij
overleden.15'
Jaren dertig
In 1935/1936 bezocht Nico Corstanje de avond
opleiding van de Ambachtschool te Goes. Op de
lijst van leerlingen komen we zijn naam tegen
met de vermelding dat hij gedurende 26 weken
tien uur per week deze opleiding bezocht.
Uit deze lijst blijkt ook dat zijn stadgenoot en
eveneens omgekomen verzetsstrijder Cornelis de
Graaff in dezelfde periode gedurende 13 weken
vijf uur per week deze opleiding volgde. Corstanje
de opleiding timmeren en De Graaff de opleiding
schilderen. Het schoolgeld voor het hele school
jaar bedroeg voor Corstanje vier gulden en voor
De Graaff vijf gulden.16'
In 1935 ging Nico Corstanje aan het werk in
het timmerbedrijf van zijn vader aan de Lange
Vorststraat 10 te Goes. Van 26 juli 1937 tot 24
februari 1939, het moment waarop hij werd
opgeroepen voor militaire dienst, werkte hij als
leerling-timmerman op de leerschool van de
timmerfabriek van de Koninklijke Maatschappij
De Schelde (KMS), de scheepswerf te Vlissingen.
Bij zijn vertrek ontving hij een getuigschrift
waarbij gedrag, ijver en bekwaamheid als
goed werden beoordeeld. Hij was verder lid
van de Werkliedenvereniging De Scheldekas
en werd lid van de vakbond, de Christelijke
Metaalarbeidersbond.17'
De timmermansopleiding had Corstanje gevolgd
omdat zijn vader eigenlijk in hem, als zijn oudste
zoon, een beoogd opvolger zag voor zijn tim
merbedrijf aan de Lange Vorststraat 10 te Goes.
Zowel uit het artikel van Boogaard, als uit het
interview met zijn zus weten we dat zijn hart niet
6
