19
De hartenprenten van Jantje de Prentenknipper
In het Zeeuws Museum is een overzicht van zijn
knipsels te zien. De tentoonstelling loopt tot
21 juni dus hopelijk heeft u nog de tijd om de
prenten te bekijken, variërend van de intocht
van Engelsen op Walcheren -werkelijk buiten
gewoon knap uitgebeeld, Bijbelvoorstellingen,
hofstedes, kerkboekprentjes, boekenleggers,
driemasters onder vol zeil, of half getuigd, én
hartenprenten, waarover nu meer.
Het HMDB heeft vier hartenprenten in bezit,
waarvan er een in bruikleen is gegeven aan het
Zeeuws Museum.
Een hartenprent kan gezien worden als een
gelukwens. Centraal in de prent staat het hart
met de gelukwens of de zegening, eromheen
allerlei tekeningetjes, symbolen, vaak ook
Bijbelse. Door de prent dubbel te vouwen en
dan de figuurtjes of symbooltjes uit te snijden,
verkreeg hij een mooie symmetrie aan weerszij
den van het hart.
De hartenprent in het Zeeuws Museum is
gemaakt voor het huwelijk van Pieter Franciscus
de Laat (molenaarsknecht) en Margaretha
Verbeem (dienstbode) op 2 augustus 1866,
omgeven door Bijbelse voorstellingen. Het is een
huwelijksgeschenk van Joseph de Laat voor zijn
broer, Pieter Franciscus.
Zoals te lezen valt, wordt de aandacht gevestigd
op huwelijkse trouw, elkander niet verlaten,
elkaar raad en daad geven en zo zal het geluk
steeds groter worden, gezegend met een 'spruit'.
De vrije tekst in de prent is gebaseerd op Markus
10: 6: Van het begin der schepping heeft Hij hen
als man en vrouw gemaakt; daarom zal een man
zijn vader en moeder verlaten, en die twee zullen
tot één vlees zijn. Hetgeen God samengevoegd
heeft, scheide de mens niet... En verderop: wie
zijn vrouw wegzendt en een andere trouwt,
pleegt echtbreuk ten opzichte van haar; en
indien zij haar man verlaat en een ander trouwt,
pleegt zij echtbreuk.
Je mag concluderen uit de tekst in deze harten-
prent dat Jantje de Prentenknipper een gelovig
man was. Hij zag de liefde tussen man en vrouw
als een geschenk van God. Die gedachte bleef
hij trouw óndanks zijn eigen moeizame leven,
met acht kinderen uit het samenleven met zijn
eerste vrouw, waarvan er drie al snel stierven;
zijn tweede vrouw die na elf jaar huwelijk over
leed; zijn derde vrouw die al na drie maanden
Goes Den 16 Augustus 1866 Huwelijk
gedenkstuk
aan mijn broeder en zuster
Het was in het hof van Eeden. Als men wel
de schrift beschouwd
Dat God Sprak met groote Reden, Adam ik
schenk u eene Vrouw
hoe nouw is tog den trouw gebonden, gelijk
men leest in Markus 10
tweede Vlees is een geworden, ag verlaat
elkander niet
PREMO
In het Bloemenhof van u leven, Daagd een
bouwe hemelsBoog
Gij hebt nu de hand gegeven, thart en hart
so voor altoos
jonggehuwde smaak genoegen, Dat dees
hard u Brafheid biet
Blijf bewaard van smart of Groeven, Altijd
vrij van huisverdriet
Kiest geen weReld dan elkander, Weest
elkander Raad en Daad
Stoord u Aan geen Raad van ander, zijn
voor of tegen gaad
Mind elkander dient aan Jezsus, wees een
hegt een waardig paar
u Geluk zal steeds vermeren, stapeld dan
ook Jaaar op Jaar
Kiest de Liefde Seld tot, en den trouw tot
boosman uit
Later vindt gij dan genegen, Al u Loon tot
eene Spruid
Nu wensch ik tot besluit
Dat gij Man en Vrouw hierna
als Bruid en bruidegom
Bij Jesus op den troon
Mag roepen Welkom
Jesus is ons heil
Met Liefde gedaan
uwen Broeder die zig noemd
JosePh de Laat
overleed en de vierde vrouw waarmee hij
trouwde en die al twee kinderen had.
En ook ondanks het voortdurende geworstel om
voldoende geld te verdienen.
Zijn buitengewone talent om onderwerpen waar
hij mee geconfronteerd werd, heel gedetailleerd
