De Zeeuwse schipper Pieter de Waeijer de la Rue
nader beschouwd
Deel 1: 1720-1752 Hooggespannen verwachtingen (van Middelburg tot Kapelle)
Boudewijn Huenges Wajer en Theo Wajer
Afb. 1. Jan Brandes, Scheepsofficier schrijvend
in zijn logboek. (Rijksmuseum Amsterdam
NG-1985-7-1-149.)
In 2014 werd een korte beschrijving gepu
bliceerd in de Spuije over de loopbaan van
Pieter de Waeijer de la Rue voor de Zeeuwse
koopvaardij op de West en de Oost.1)
Nader onderzoek leverde een groot aantal
nieuwe feiten op over zijn loopbaan waarover
in Middelburg en later in Zuid-Beveland hoge
verwachtingen bestonden, maar die eind 1752
in een ongunstig tij kwam. De nieuwe feiten
tot eind 1752 zijn in het onderstaande artikel
verwerkt.
De belangrijkste bronnen bij dit vervolgon
derzoek waren het VOC-archief, het archief
van de familie Radermacher en dat van de
Admiraliteit in het Nationaal Archief te Den
Haag, het VOC-archief te Jakarta (ARSIP), het
archief van de Middelburgsche Commercie
Compagnie (MCC) en het Oud-Rechterlijk
Archief Zeeuwse Eilanden (RAZE), betref
fende dat van de vierschaar van Kapelle in
het Zeeuws Archief te Middelburg en het
Oud Notarissen-archief van Goes in het
Gemeentearchief aldaar.2)
Pieter (de Waeijer) de la Rue, voorbestemd
voor een snelle loopbaan in de scheepvaart
Pieter de Waeijer de la Rue heette bij zijn
geboorte in 1720 Pieter de la Rue. Zijn ouders
waren beiden afkomstig uit Middelburg. Zijn
vader was Jean de la Rue, vaandrig en diacoon
en zijn moeder Johanna de Waeijer, jongere
zus van de notaris Hermes de Waeijer. Hij
was de vader van Petronella Robberdina de
Waeijer met wie Pieter in haar woonplaats
Kapelle in 1748 zou trouwen.
De naam De la Rue was in Middelburg zeer
bekend door de vermogende kaperbroers
Pieter en Hendrik de la Rue. Een directe
relatie tussen Pieter de Waeijer de la Rue met
Pieter en Hendrik is niet gevonden. Het lijkt
echter zeer aannemelijk dat Pieter de naam
De Waeijer is gaan voeren in combinatie met
De la Rue, om zich te onderscheiden van een
andere vrijwel even oude mr. Pieter de la Rue
uit de genoemde kapersfamilie, schrijver van
diverse publicaties en lid van de magistratuur
in Middelburg, maar ook om de achternaam
van zijn moeder te behoeden voor uitsterven
en die naam in ere te kunnen houden.34)
Daarbij speelden zijn tante Apolonia de
Waeijer en haar invloedrijke man Pieter
Claudoré een belangrijke rol. Dit kinderloze
echtpaar zorgde voor de verdere opvoeding
van Pieter toen die wees was geworden en
voor zijn klaarstomen voor een leidinggevende
functie in de scheepvaart.
Het is bekend dat in die tijd bij families vaak
meer dan één persoon betrokken was bij de
zeevaart. Zo ook twee vroeg overleden ooms
van Pieter de Waeijer de la Rue, namelijk
Pieter de Waeijer en Jan de Waijer.5) Maar ook
Jean Dominicus de la Rue uit Middelburg, die
mogelijk een neef was van Pieter (de Waeijer)
de la Rue.6)
24
