Naasting en aamboorden is een soort voor
keursrecht bij eigendomsoverdrachten. Dit
schept de mogelijkheid om onroerend goed in
de familie te houden. In de schepenakten van
Wemeldinge zien we dat daar regelmatig door
familieleden een beroep op wordt gedaan en
vaak met succes. In dit geval klopt het ook wel
want Pieter Raas was getrouwd met Dignetje/
Dingenken Kuilenbroek, een zuster van Bartel
Kuilenbroek. Bartel was getrouwd met Cornelia
Huijbrechts Raas. De afspraken over de prijs en
overige voorwaarden die Pieter Raas eerder
had gemaakt met Johannus Josiaszoon, moest
Bartel Kuilenbroek overnemen. Hoe dit alles
in de praktijk in zijn werk ging blijft gissen. Het
kan zijn dat een en ander de verhouding tussen
Pieter Raas en zijn zwager Bartel Kuilenbroek
enigszins bekoeld heeft!
De boerderij ligt op 282 roeden eigen erf.
Vlak daarbij ligt een vrone van 96 roeden.
Hiervoor hebben wij bij de hoeve van de familie
Kuilenbroek, gelegen aan de Oude Polderweg,
vermeld dat het perceel genaamt de hofstee
ook een vrone kan zijn en daarop oudere
bebouwing kan hebben gelegen. De Maalkote
ligt niet op een vrone en de vrone van 96
roeden is niet bebouwd. Maar als we historicus
Dekker volgen, kan daarop oudere bebouwing
hebben gelegen.
De familie Kuilenbroek blijft 112 jaar lang het
hof de Maalkote bewonen. Vier generaties
Kuilenbroek, steeds van vader op zoon, hebben
op de Maalkote lief en leed gedeeld. In de loop
der jaren wordt door aankoop van grond de
hoeve steeds wat groter.
In 1747 was het op Zuid-Beveland erg onrus
tig. De Fransen hadden Staats-Vlaanderen al
veroverd en ook Bergen op Zoom ingenomen.
De dreiging dat de Fransen de Westerschelde
zouden oversteken om ook Zuid-Beveland te
kunnen bezetten was reëel aanwezig. Op de
dijken werd weer, zoals ook in de Tachtigjarige
Oorlog, door de landwacht gepatrouilleerd en
er werden ook weer, zoals toen, wachthuizen
gebouwd. In Wemeldinge moeten de boeren
met hun paarden en wagens assistentie
verlenen aan de militairen. Ze zullen wel man
schappen en materialen vervoerd hebben. Ook
Huijbregt Bartelse Kuilenbroek is één van de
boeren die hiervoor ingeschakeld wordt.
De familie Kuilenbroek pacht ook grond van de
parochie en de kerk van Wemeldinge.12) Hieruit
zouden we de voorzichtige conclusie kunnen
trekken dat de katholieke familie Kuilenbroek
in Wemeldinge niet (al te zeer) achtergesteld/
gediscrimineerd werd ten opzichte van de
gereformeerden. Dat weten we natuurlijk niet
zeker. In de negentiende eeuw heeft Pieter
Verlare, burgemeester van Wemeldinge in de
periode 1832-1850, een geslachtsregister opge
maakt van de inwoners van Wemeldinge over
de periode 1682-1849. Dat is voor mensen die
genealogisch onderzoek doen een prachtig stuk.
In het register zijn de kinderen vermeld van het
echtpaar Hubrecht Kuilenbroek en Geertruid
Raas. Ook staat erbij dat Hubrecht een zoon is
van Bartel Hubrechtse Kuilenbroek en Anthonia
Jans Ackda. Beide vrouwen kwamen van elders
en waren roomsgezind, aldus de aantekening
van de burgemeester. Verlare heeft het register
opgemaakt toen de familie Kuilenbroek al uit
Wemeldinge was vertrokken. Kennelijk vond
de burgemeester het bijzonder dat er in zijn
gemeente een katholieke familie woonde en
heeft hij daarom zijn extra aantekening in
het register gemaakt. Toch wel fijn voor de
familie dat ze destijds in het buitengebied van
Wemeldinge woonden.
Op 20 februari 1829 wordt de boerderij met
in totaal ruim 28 bunder (hectare) grond door
Huibregt Kuilenbroek, gehuwd met Geertruid
Raas, van de hand gedaan. De hoeve is in de
gemeenteherberg van Wemeldinge publiek
verkocht. Er lagen ook enkele percelen grond
in de gemeente Kapelle en Yerseke. Koper
van de hoeve met enkele percelen grond is
Pieter Johannes Spaan, makelaar, wonende te
Middelburg.
De verkoper en zijn gezin mogen nog tot 1 mei
1829 op de hofstede blijven wonen. In maart
wordt op de hoeve een publieke verkoping
gehouden voor de veestapel, boereninspan,
etc. van Huibregt Kuilenbroek.13) Het echtpaar
Kuilenbroek vertrekt daarna met twee kinderen
naar 's-Gravenpolder. Huibregt is daar koemel
ker. Ze blijven er niet lang, want in 1832 worden
ze in het bevolkingsregister van Hoedekenskerke
ingeschreven.
In 1839 verkoopt P.J. Spaan, laatst kapitein bij de
Zeeuwsche mobiele schutterij, de Maalkote aan
Jan Cornelis Dekker, winkelier te Wemeldinge.
44
