STAD EN LANDE MEDEDELINGENBLAD VAN DE VERENIGING STAD EN LANDE VAN S C H OWEN - DUIVE LAND Dec. 1964? nr. 2 Opgericht 1939 Secretariaat: Meelstraat 8, Zierikzee. Tel. 01110-2151 Bestuur Dr. J.J. Westendorp Boerma, voorzitter, P. van Beveren, J.L. Braber, mr. F.Th. DijckmeesterA.A. van Eeten, L. Kouwen, S.P. Moelijker, Jac. Romeijn, Joh. Vijverberg, leden, J. Viergever, penning meester en C. Postma, secretaris. De vereniging stelt zich ten doel de bevordering en het behoud van stads- schoon en landelijk schoon in de meest uitgebreide zin op het eiland Schouwen-Duiveland (Art, 2 van de Statuten, Goedgekeurd bij Kon, besluit van 19 dec. 1951- nr. 73J Bijv. Ned. Stscrt. 12 mrt. 1952, nr. 51)» L E Z I N G DR. MR. H.P. SCHAAP Ons medelid, dr. mr. H.P. Schaap, hield op 16 oktober 1964 in de foyer van Mondragon te Zierikzee een lezing met lichtbeelden, getiteld Den Briel. Voor de heer Schaap is Den Briel - ambtelijk Brielle genaamd - meer dan de stad waar het eerst de standaard der Vrijheid is geplant en waar de grote vlootvoogd Maerten Harpertsz. Tromp in 1598 werd geboren. Als bewoner van een oud en historisch huis "onder de schaduw van den Brielschen toren" van 1927-1937 heeft onze spreker veel bijzonderheden vergaard uit de rijke geschiedenis van de eens zo belangrijke stad op Voorne, die als wapenspreuk voert; "Libertatis Primitae", dat is Eersteling der Vrijheid.Wij zullen volstaan met enige bijzonderheden uit de lezing van de heer Schaap op te merken. Het woord Brieldat ook in de vormen bruul, broei en breul voorkomt, is een oer-oud, vermoedelijk Kelto-Germaanswoord, dat betekend moet hebben: een omheinde weide of opslagplaats aan het water, In Gent kent men bijvoorbeeld nog de Houtbriel en een der oudste stadsgedeelten van de laatstgenoemde Vlaamse stad heette de TorfbrielOnlosmakelijk is de geschiedenis van Den Briel ver bonden aan de geschiedenis van de Heren van Voorne, burggraven van Zeeland, die eens ter plaatse van de huidige markt hun Herenhof ten Briel' hadden. De middeleeuwse toestand, zoals die in Den Briel is geweest, kan men nog precies zo aantreffen te Ekelsbeke in Zuid-Vlaanderen. Het kasteel van Ekelsbeke met een daaraan palende "hovinge" (een briel dus), grenzende aan de Eikelsbeek, of een zijtak daarvan, dienstdoende als kasteelgracht en daar aangrenzende het marktplein met de kerk, centrum van het dorp. Het Herenhof te Den Briel, tegenover het huidige stadhuis werd in 1390 verkocht door Albrecht van Beieren aan de baljuw van Voorne. Na een uitvoerige beschouwing over het ontstaan van de middel eeuwse steden en het stadsrecht van Den Briel, sprak de heer Schaap o.m, over Jacob van Maerlant "den vader der Dietschen dich'tren algader", die ca, 1235 in 't Brugsch Ambacht werd geboren en te Damme is gestorven en van wien wordt verteld, dat hij aanvan kelijk coster van de kerk van het Brielse Maerlant is geweest. In hoeverre dit laatste waar is, wordt thans in twijfel getrokken. Van Maerlant droeg zijn werk "merlijn" op aan Aelbrecht van Voorne, zijn "Spieghel Historiael" aan Floris V en schreef "Der Naturen Bloeme" in opdracht van Niclais van Cats (maior), heer van Noord-Beveland,

Tijdschriftenbank Zeeland

Stad en lande | 1964 | | pagina 15