Inhoud en vorm (spelling de Vries en te Winkel) laat ik geheel voor reke
ning van de geachte auteur. De vraag toch is, of de strijd, die op 10 en
11 augustus 1304 op de Gouwe nabij Zieriksee gestreden is tussen de door
Frankrijk gesteunde Hollanders tegen de Vlamingen en met de nederlaag der
laatsten eindigde, gezien mag worden in het licht van de tegenwoordige
Groot-Nederlandse gedachte en de tegenstelling Waals/Frans en Nederlands/
Vlaams. Prof.Dr.H.Pirennedie overigens in deze ook niet geheel en al
onbevooroordeeld is, beweert, dat de strijd tussen "Leliaerts" en "Clauwaerts
in het begin der 1 4e eeuw uitsluitend op sociale tegenstellingen berustte
en dat het min of meer toevallig was. dat de eersten merendeels Frans,
de tweeden merendeels Diets spraken. Van een Vlaams nationalisme was vol
gens hem in die tijd niet of nauwelijks sprake.
Hoe dit ook zij, de inhoud van de bijdrage van de heer Schaap is zeer in
teressant. Zij is, voorzover mij bekend, de eerste monografie over deze tot
nu toe alleen in groter verband behandelde scheepsstrijd in kwestie.
DE BAANDERHEERLIJKHEID HAAMSTEDE TUSSEN 1391 en 1679
1591 De laatste Gruuthuuse, Catharina, echtgenote van de graaf van Saint
Amours, verkocht Haamstede in 1391 aan Joos Eewoudse Teelinck (1543-
1594) en Johan Anthonisse de Jonge (1546 - 1617)
Joos Teelinck was met een zuster van Johan Anthonisse getrouwd.
Hij was burgemeester van Zierikzee, gecommitteerde raad van Zeeland,
afgevaardigde van Zierikzee bij de sluiting van de unie tussen Holland
en Zeeland te Delft 1576, afgevaardigde van Zeeland bij de Pacificatie
van Gent 1579. Tijdens het dramatische Spaanse beleg van Zierikzee in
1576 onder leiding van Mondragon bracht hij met veel risico brieven
naar de vloot van de Prins van Oranje, die de stad poogde te ontzetten
(waarbjj Boisot sneuvelde).
Reeds in 1592 moesten de beide zwagers een proces voeren tegen Anna
van Almaras, derde vrouw en weduwe van Adolf van Haamstede 1585),
vice-admiraaltrouw gebleven aan Philips II. Zij bleef inkomsten»trek
ken uit Haamstede, alsof er geen verkoop had plaats gehad! Zij wonnen
het proces voor het Hof van Holland.
Toch raakten zij Haamstede kwijt. Maximiliaan van Cruyningen "naastte"
de koop op grond van bloedverwantschap met de verkoopster: Catharina
van Gruuthuuse. Naasting was eertijds een recht van bloedverwanten van
de verkoper in de plaats te treden van de koper.
I6O8 Hij verkocht Haamstede weer door aan de weduwe Agatha van Raephorst-
van Cuylenburg, die er haar dochter Clara gelukkig mee maakte, toen
deze trouwde met Jacob van den Eyndeherbouwer van.het toen vervallen
slot.
Clara van Raephorst hertrouwde, als kinderloze weduwe van van den
Eynde, in 1615 met Jacob de Witte.
Uit dat laatste huwelijk waren twee kinderen:
1. Agatha de Witte (1616 - I678), die achtereenvolgens trouwde met:
A. in 1637 (zij was toen negentien jaar oud) Mr.Cornells
Teelinck (1607 - 1661). Hij was een kleinzoon van bovengenoemde
Joos Teelinck. Geen kinderen.
B. in 1662 Mr.Anthony de Jonge (1607 - 1669). Geen kinderen. Op dit
echtpaar heeft betrekking de in 1968 gevonden de Jonge-gedenksteei
waarover ik toen een aantekening maakte.
2. Witte de Witte (1617 - 1648), heer van Haamstede, geboren en ge
storven op Haamstede. Hij heeft nooit enige functie bekleed, evenmin
als zijn vader en zijn grootvader, wat voor deze regententelgen op
merkelijk was.
- 7 -
1599 Aldus werd Maximiliaan van Cruyningen in 1599 door gecommitteerde
raden van Zeeland met de baanderheerljjkheid geinvesteerd.