9) Garancinefabrieken worden opgericht. In Zierikzee o.a. de Grancinefa- hriek aan de Nieuwe Boogerdstraatter plaatse van de tegenwoordige open har e school. (Het laatste overblijfsel daarvan staat nog heden naast de school). I.v.m. de mechanisatie werd te Zierikzee een machinefabriek op gericht Nardten Luckerhofwelke de benodigde stoommachines en ketels leverde. (Een laatste restant hiervan is de nog aanwezige fabrieksschoor steen aan de St.Domusstraat achter de meubeltoonzaal van de fa. J.den Boer) De jaren 1860 - 1870 kenmerken zich door een hoge bloei van de meekrap- teelt. Ons eiland telt dan niet minder dan 32 meestoven in werking, waar van 2 te Bruinisse. De Nieuwe stoof aan de Noorddijk, welke werd gesloopt voor de aanleg van de nieuwe weg naar de Grevelingendam. De reeds genoemde Oude stoof, benevens aan de Dorpsweg de racinefabriek "da Onderneming" van L.J.van Vessem. (de laatste waarvan het gebouw nog aanwezig is). Door de uitvinding echter van de anilinekleurstoffen, vliegt de meekrap teelt achteruit en worden de meestoven gesloopt of gebruikt als land- bouwschuur, Alleen "de Kapel" te Kapelle houdt het nog vol tot 1916, blijkens een bericht in de Zierikzeesche Nieuwsbode in 1915? waar land bouwers worden gevraagd, die het volgend jaar nog meekrap willen drogen in de oude meestoof "de Kapel". Behalve te Bruinisse zijn heden nog gedeelten van meestoven behouden ge bleven o.a. te Brouwershaven "de Lelie"; te Noordgouwe "Willem III" (gesticht in 1863), waar de stookovens nog aanwezig zijn; en de bovenge noemde meestoof "de Kapel" (gesticht in 1836) Van de Cu.de meestoof aan de Boomdijk te Bruinisse is nog slechts het stamphuis overgebleven, hoewel in deplorabele toestand. De pannenbedek- king aan de zijkant van het dak is weggezakt, waardoor het onbeschoten dak daar openligt. Een hoofddraagbalk vermeldt in het midden van de balk het ingehakte jaartal 1594. Ongetwijfeld een der oudste, zo niet de oudste nog bestaande meestoof op ons eiland. Moge er spoedig middelen gevonden worden dit unieke bouwwerk uit de ge schiedenis van de meekrapverwerking voor ondergang te behoeden! Zierikzee J.M.J.Lokker Voor een goed overzicht van de meekrapcultuur verwijzen wij naar de Oud kamer te Bruinisse, Oude straat 26. De z.g. meekrapkamer, in dit zeer goed bewaarde woonhuis uit de 18e eeuw, geeft een interessant overzicht van de aloude meekrapcultuur. Zelfs de originele meekra,ppla,nt ontbreekt niet. Zeer opmerkelijk is de rondgebogen meekrapeg. Voorts de delfspade, het meedelven was een zeer zwaar werk; de monsterplankjes, waarop de gemalen meekrap werd uitge streken met de koperen of zilveren meekrapstrijker. Met meekrap geverfde stof en nog veel meer. Kortom een bezoek aan dit met veel liefde en kennis van zaken ingerichte museumpje van harte aanbevolen! Een uitvoerige beschrijving van de hand van onze oud-secretaris Mr. J.J.Beijerman komt voor in ons Mededelingenblad nr. 11. - okt. 1970. Bronnen? A.v.d.Weide, De verdwenen meekrapcultuur op Schouwen-Duiveland, J.Kok, Vaderlandsch woordenboek, deel 34; J.C.Reitsma-d'Ancona, Bruinis se met vlag en wimpel, Slicher van Bath, De agrarische geschiedenis van West-Europa,, mededelingen van de heer C.J.Keur; diverse courantenartike len en eigen aantekeningen.

Tijdschriftenbank Zeeland

Stad en lande | 1971 | | pagina 39