-5-
Sommige inwoners beschouwden de vestingwerken als een be
lemmering in de ontwikkeling van de stad, maar plannen om
deze te slechten en te vervangen door woningen en flats,
zijn gelukkig nooit uitgevoerd.
Om het oude stadsschoon terug te krijgen is in 1968 een
grootscheepse restauratie op gang gebracht door het gemeen
tebestuur, in samenwerking met verscheidene andere instan
ties.Tijdens het begin van de restauraties, aan de zuid
zijde van.de stad, kwamen velen tot de conclusie, dat de
gehele stad in oude staat teruggebracht diende te worden.
Hieronder vielen ook de stenen wallen aan de noordzijde,
met de Veerpoort en de drie standermolens. Nadat de wallen
waren gerestaureerd, vond men dat de binnenstad niet ach
ter mocht blijven. Het herstel van de verdedigingswerken,
met acht bastions en vijf ravelijnen, is niet bedoeld om
aanvallers buiten de stad te houden, maar om toeristen
binnen te laten komen.
Het begin van de restauratie was zeer eenvoudig, namelijk
het plaatsen van een pomp. Daarna bikten gemeentebestuur
ders en andere vrijwilligers ijsselsteentjes af, die la
ter bij de herbouw gebruikt werden. De belangstelling
voor de restauratie van de plaatselijke bevolking, nam
toen snel toe. Onder leiding van de stedebouwkundige
de heer A.Peetoom, werd in 1969 een bestemmingsplan op
gesteld, volgens een uit 1649 daterende kaart van Blaeu,
dat de gemeenteraad unaniem goedkeurde. Slechts elf be
zwaarschriften werden ingediend, vier personen gingen
in beroep bij Gedeputeerde Staten en geen enkele bij de
Kroon. Binnen veertien maanden had het plan rechtskracht.
Eind 1972 werd Heusden tot beschermd stadsgezicht ver
klaard. De gemeente kocht vele vervallen gebouwen op,
waarvan er nu reeds vijtig zijn gerestaureerd, twintig
zijn in uitvoering en veertig in voorbereiding.Door de
noodzakelijke vergraving van de Bergsche Maas, kon in
samenwerking met de Rijksdienst voor de Monumentenzorg
en de dienst aanvullende cultuur-technische werken, de
in 1904 gedempte Wilhelminahavenin 1971 weer in zijn
oorspronkelijke staat worden gebracht. Dit havencomplex,
met de molenbastions waarop drie standermolens prijken,
waarvan de laatste op molendag, 10 mei 1975, in gebruik
wordt gesteld (wat inmiddels plaats vond) door de mi
nister van Curema, is nu al het pronkstuk van Heusden.
