- 7 -
Bovendien schreef de heer J.A.C. Tillema, cand. bouwk. ing.wonende te
Rotterdam, een ingezonden stuk. Hijprees het huis van de directeur van
de ambachtsschool in het Vrije (nr. 42) en laakte de bouwstijl van de
nieuwe woningen bij de ingang van het Slingerbos (thans Wandeling 6 t/m
11), evenals die op de Driekoningenlaan. Zijn voor de hand liggend ad
vies luidde, dat er te Zierikzee beter moest worden gebouwd.
Het Vrije met zijn gesloten en open bebouwing kan thans als eenvou
dig schoolvoorbeeld dienen. Het gedeelte van deze straat tegen de Hoge
Molenstraat heeft een gesloten bebouwing en dat aan de zijde van het
Jannewekken een open bebouwing. Het begin van het Vrije met het hoge
gebouw "Irene", gebouwd in 1873 en vergroot in 1940 met "Ons Huis" op
de westhoek en het verenigingsgebouw annex Zierikzeese therme (1933) °P
de Oosthoek, is niet fraai. Wellicht heeft men de reeds bestaande hoge
bebouwing van het rusthuis een gelijke pendant willen geven.
De kreten, die hier en daar werden uitgestoten ten voordele van be
tere nieuwbouw, hebben waarschijnlijk niet veel gehoor gevonden. We her
inneren slechts aan de afbraak in 1928 van de gevel, versierd met beelden,
in het Havenpark, waarvoor de tegenwoordige gevel van nr. 36 in de plaats
kwam. Zusjes van deze mediocriteit zijn nog te zien: Oude Haven 16, Haven
park 18 en Havenplein 1. Te fel mag onze kritiek niet zijn. Kijken we
eens naar de reeds genoemde gevel van Mol 15, die werd gebouwd na 1953
dan durven we ook niets meer ten nadele te zeggen van Dam 4« Het laatste
is een fraai winkelpand van 1930, dat echter niet op die plaats had moe
ten worden gebouwd, maar in een Amsterdamse buitenwijk.
Ook de schreden op het pad naar verbetering van het straatbeeld van
Zierikzee werden dikwijls scheef gezet. Hen brave borst stelde in maart
1927 in de krant voor de omgeving van de Grote kerk een opknappertje te
geven. Het middel daartoe, was de "Verreput" herscheppen in een vijver,
"waarin aanstonds bij het gereedkomen van de waterleiding een fontein
ontspringt". Gelukkig kon in later jaren een fraaie fontein in het Haven
park worden geplaatst. Daarentegen zijn soms bewijzen geleverd van liefde
voor de schoonheid van de oude stad en het behoud daarvan. Zo legateerde
mr. J.E. Cau, president van de arrondissementsrechtbank alhier, voor de
Tweede Wereldoorlog een groot bedrag aan geld om de Noordhavenpoort te
restaureren.
Ongetwijfeld is het straatbeeld, dat overigens buiten het gestelde
onderwerp valt, het meest veranderd. We denken slechts aan het plaveisel
(oudtijds van Vilvoord-se steen), de straatverlichting enz. Tevens blijft
hier buiten beschouwing het stadsbeeld, dat door een watertoren en een
kerk (Minderbroederstraat) lang geschonden was en door de contouren van
eén fabriek in het Centrum der stad nog is. Meer dan de vervanging van
oude bouwvallige gevels door nieuwe, waarbij de oude maten worden geres-
peöteerd, schaden deze grote gebouwen het totale beeld van Zierikzee.
Dë reeds genoemde scholen in het Vrije en het schoolgebouw in de Nieuwe
Bogerdstraat sieren eveneens de omliggende buurt weinig. Alleen restau
ratie en nieuwbouw in passende stijl kan binnen de stadswal gewenst zijn.
In dit verband is het ook jammer, dat de Godskamertjes ingevolge raads
besluit van 26 augustus 1953 schielijk zijp afgebroken.
De toenemende belangstelling voor de Zierikzeese monumenten en de
behoefte voor het behoud daarvan de nodige maatregelen te nemen, is o.m.
aanleiding geweest tot het oprichten van Stad en Lande in 1939» Ondanks
de vele slechte jaren die volgden, heeft onze vereniging op het terrein
van de conservatie van het stads- en straatbeeld vanZierikzeeevenals
het behoud van de monumenten in de overige gemeenten op Schouwen-Duive-
land, naar vermogen bijgedragen. Wij willen deze activiteiten, die in
