- 196 -
BEDELORDEKLOOSTERS
Als deel 10 van de reeks Hollandse Studiën, een uitgave
van de Historische Vereniging Holland, verschijnt in janu
ari 1978 van de hand van drs. P. A. Henderikx
De oudste bedelordekloosters in het graafschap Holland
en Zeeland. Het ontstaan van bedelordekloosters voor
ca. 1310 te Dordrecht, Middelburg, Zierikzee en Haar
lem, alsmede enige aspecten van de plaats van deze
kloosters in het stedelijk leven en daarbuiten geduren
de de middeleeuwen.
Deze studie is tot stand gekomen binnen het kader van een
aan de Universiteit van Amsterdam gericht onderzoek naar
het ontstaan van bedelordekloosters en hun betekenis voor
het stedelijk leven in de Noordelijke Nederlanden gedurende
de middeleeuwen.
Behandeld worden de kloosters van de minderbroeders
(franciscanen) te Dordrecht, Middelburg en Zierikzee, de
dominicanen (predikheren) te Zierikzee en Haarlem, de
carmelieten te Haarlem en de augustijnen te Dordrecht en
Middelburg.
In de eerste afdeling van het werk komen aan de orde: de
wijze waarop de kloosters - alle in de periode ca. 1240-
1310 - zijn gesticht, de bemoeienis daarbij van roomsko-
ning Willem II en graaf Floris V, de werkterreinen van de
kloosters, de ligging van de kloosters binnen de steden,
alsmede het karakter van de steden van vestiging: hun ont
staan en hun economische en morfologische structuur in
de 13e eeuw.
In het tweede gedeelte worden een aantal aspecten belicht
van de plaats der acht bestudeerde kloosters in het maat
schappelijk leven; voornamelijk niet-religieuze zaken zo
als het gebruik van de kloostergebouwen door stadsbestu
ren en gilden voor het houden van vergaderingen en de
quasi-notariële functie van bedelmonniken bij het uitvaar
digen, bezegelen en vidimeren van oorkonden.
Centraal staat de vraag in hoeverre de kloosters als typi
sche stadskloosters beschouwd kunnen worden en zij zich
in dit opzicht onderscheiden van kloosters van andere or
den. In verband daarmee is ook gelet op de afkomst en
herkomst van de kloosterbevolking en op de diverse cate
gorieën weldoeners waarvan de monniken materieel afhan-
