- 296 -
De houten vlasschuren van Dreischor geven een flauwe indruk
hoe vele middeleeuwse steden er uit hebben gezien.
Het bezwaar van de grote brandbaarheid deed zich in de ste
den meer voelen dan in de dorpen en meermalen zijn grote
stadswijken of zelfs hele steden door brand verwoest.
Het spreekt vanzelf dat de overheid maatregelen tegen dit
euvel trachtte te nemen o.a. door bij herbouw of verbouwing
het gebruik van steen verplicht te stellen.
Hierdoor zijn houtbouw en vakwerk uiterst zeldzaam geworden.
Zierikzee heeft nog altijd in het Vrije een weinig opvallend
maar mooi voorbeeld van vakwerk, terwijl de laatste houten
gevel van Middelburg gedegradeerd is tot museumstuk. In
Veere zijn nog enkele houten achtergevels te zien.
Bij het skelet van houten balken werden sommige openingen,
om het licht door te laten, niet opgevuld en hieruit ont
stond dus vanzelf het kruiskozijn. In de onderste openingen
werden houten luiken aangebracht, die bij slecht weer ge
sloten bleven. Bovenin vulde men de vakken aanvankelijk
op met varkensblazen, geolied linnen of geolied perkament.
Bij toename van de welvaart kwamen hiervoor glazen ruiten
in de plaats, aanvankelijk samengesteld uit kleine stukken
glas, onderling verbonden door loden strippen.
Tot de 18e eeuw was dit glas altijd enigszins groenachtig
getint. Bij voorkeur gebruikte men de ronde schijfjes, die
overbleven bij het maken van grotere glasplaten en deze
werden naar hun vorm flessenbodems genoemd.
Het Antwerpense Vleeshuis en het Gravensteen in Gent heb
ben dergelijke flessenbodems nog in hun ruiten.
Als men thans om praktische redenen ook in de onderste ven
steropeningen glas wil aanbrengen, kan men beter geen glas
in lood toepassen, maar gewoon vensterglas, waardoor het
oorspronkelijk effekt het meest benaderd wordt.
Bij de pakhuizen in de Meelstraat is de oorspronkelijke
toepassing van alleen houten luikjes gehandhaafd.
Het bezwaar van de grote brandbaarheid gold in wel zeer
sterke mate voor het riet- of strodak. Al heel spoedig
zijn dan ook veiligheidsvoorschriften gegeven. En zo moest
men dergelijke daken beschermen met een laag gebeerde klei,
d.w.z. klei waardoor een zekere hoeveelheid koemest ge
mengd was.
Eerder dan de houtbouw is het rieten dak verdwenen en ver
vangen door dakpannen. De eerste dakpannen zijn in ons
