- 133 -
tussen de mens en het steeds weer aanvallende water. Op
veel plaatsen liggen inlaagdijken als reservedijk (let op
de jaartallen)Tussen zeedijk en inlaagdijk bevinden zich
de zg. inlagen met een rijk vogelleven (1). Achter de in
laagdijken zijn de zg. karrevelden: hier ligt laag land
met vele greppeltjes waar grond is afgegraven en met kar
ren naar de dijken gereden. Het zijn "uitgeroofde landen".
Hoewel buiten de dijk de bodem vrij sterk afloopt, kan bij
lage waterstanden toch nog wel eens iets waargenomen wor
den uit het verleden. Daarover hier een paar mededelingen.
Allereerst de verdronken (beter verdwenen) dorpen Borren
damme en Weldamme.
Over Borrendamme lezen we niets dan ellende (2)Tussen
de 14e en 17e eeuw: steeds weer dijkvallen, landverlies
en het achteruit leggen van inlaagdijken. In 1637-'38 ver
dwijnen de laatste resten van Borrendamme bij de aanleg
van een dijk. In 1822 zijn bij nieuwe dijkaanleg de funda
menten van de kerktoren aan het licht gekomen, in tekening
gebracht en afgebroken. De gevonden baksteen met een groot
formaat (290 x 145 x 72 mm) wijst op een datering van de
kerk vóór 1300.
De plaats van de toren van Borrendamme ligt thans nog geen
100 m uit de dijk (3)
Van Weldamme weten we veel minder, het had geen kerk, maar
wellicht wel een kasteeltje of stenen huis. Tot deze con
clusie kwam de vroegere archivaris van Zierikzee, P. van
Beveren
Op 8 januari 1954 werden tussen de Kistersnolle en Lockers-
nolle stenen gevonden. Het leek een "geplaveide straat"
van 1.70 m breed. De veenbodem was ter plaatse uitgegra
ven en de stenen zouden een fundering gevormd hebben (4)
Van duikers kreeg ik 20 jaar daarna een paar stenen van
dezelfde vindplaats. Het grote formaat (290 x 135 x 65 mm)
wijst, als het ter plaatse gebakken is, op een hoge ouder
dom (13e eeuws)Is de steen ingevoerd uit andere delen
van het land, dan is de datering moeilijker: in Deventer
kende men dit formaat in de 16e eeuw nog (5)
Persoonlijk ben ik nog niet overtuigd dat het fundamenten
zijn. De vindplaats precies tussen de nollen, op de plaats
