- 19 -
Grachtweg en dat aan de noordzijde was afgesloten door een
borstwering van 12 voet hoog (ca. 3,70 m)een zg. gordijn
of courtinedat is een wal tussen twee bastions (dit ge
bied komt overeen met de huidige wijk Malta in Zierikzee)
Daarbuiten lag een "gordijngracht" van 5 roeden breed (ca.
18,6 m) tussen de Nobelpoort en de Leverdijk.
De uitmonding van de haven van Zierikzee naar de Gouwe
was ook aan de zuidzijde verschanst. Ook daar was een gor
dijngracht tussen de Engelse kade en de voormalige Steen
bakkerij hetgeen goed te zien is op de bekende gravure
van het Spaanse beleg uit 1576.
Op 3 oktober 1575 zet Jan de Tak de "Noortsluijs" (van de
Noordpolderopen en aan het einde van de borstwering
bij de Leverdijk wordt de dijk doorgestoken. Zo vormde
zich het Kaaskenswaterdat dus zo gezien een verbrede en
verdiepte gracht is en op die manier aan z'n merkwaardig
langgerekte vorm komt. Het eerste gat noemde men "het
sluijsgat", het tweede 't groote gat benoorden die kete"
(de zoutketen langs de Gouwe)Na de capitulatie van Zie
rikzee op 2 juli 1576 wil men tot herstel van de Lever
dijk komen. Het lukt niet. In februari 1577 maakt men een
kade van de Nobelpoort naar de Kadeweg en Leverdijk, maar
in juni 1577 stormt het en volgt een doorbraak: de Ronde
Weel ontstaat. Tien jaar later in 1587 is tenslotte pas
alles hersteld.
Wat de naam betreft, verwerpt Hefting de verklaring die
uitgaat van uitbreiding door hoge vloed tijdens de kerst
nacht van 1575. (Kerstnachtswater - Kerskenswater - Kars-
kenswater - Kaaskenswater) Wel acht hij uitbreiding tij
dens de springvloed eind 1576 mogelijk. De verklaring van
het aldaar gezonken schip met kaas verwijst hij ook naar
het rijk der fabelen
Uitgaande van de oudste vermelding "Caadens Waater" uit
1625 acht Hefting het aannemelijk de naam te verklaren
als "het water bij of langs de kade". Hij vermeldt o.a.
de volgende aanduidingen: Kaadewater (1682), Caasjenswa-
ter (1718) en Kaarskenswater (1751).
Een enthousiast leerling van Hefting, M.J. Bij de Vaate
heeft in zijn Zierikzeesche Nieuwsbode van 30 december
1976, op basis van het artikel uit 1942 dit verhaal ook
nog eens samengevat. Ook heeft "een belangstellende" mid-
