-82-
Aantal
De vele kasteelbergen die er omstreeks 1400 waren duiden
op een groot aantal ambachtsheren, die ze lieten bouwen.
Het Zeeuwse ambacht was splitsbaar, alle zonen erfden ge
lijk. Zodoende kwamen er steeds meer, waardoor het aan
zien van de ambachtsheren wel wat minder werd. Grote heren
konden ambachten kopen, werden machtiger, gingen soms el
ders wonen. Bijv. de families Van Borsele, Van Renesse en
Van Haamstede.
Op Schouwen waren bij Noordwelle, Eikerzee en Kerkwerve
elk drie bergen, bij Nieuwerkerk (D.) niet minder dan
acht. De Man (arts te Middelburg) inventariseerde er rond
honderd jaar geleden 22 stuks op Schouwen en 10 op Duive-
land. Niet zeker is of hij ook molenbergen meetelde.
In 1290 werd in een keur van Floris V vastgelegd dat de
ambachten (ter beperking) voortaan zouden vererven volgens
het eerstgeboorterecht en dus onverdeeld zouden blijven)
Veel heeft dit niet uitgehaald.
Het verval van de kasteelbergen kwam voort uit de militai
re betekenis. Die werd kleiner en alleen van locaal belang.
Naderhand bleken ze in de oorlog niet efficient. Vervielen
de bergen door gebrek aan opvolger aan de graaf, dan kon
deze ze met het omringende land verpachten. Later werden
ze door de ambachtsheren ook wel gebruikt om er molens op
te plaatsen.
Ligging.
Vaak liggen de bergen dicht bij dorpskernen. Volgens Ver-
vloet zou dit er op wijzen dat de kasteelheer een eigen
kapel bij z'n berg bouwde. Later zou daar dan een dorp
rond ontstaan zijn. Dit kan toch niet juist zijn, omdat
de afstand meestal wel enkele honderden meters bedroeg.
Ook zijn veel kerken eerder, in de 12e eeuw al gebouwd.
Voor Looperskapelle kan deze theorie wel opgaan, waar het
geslacht Looper de nabij gelegen burcht bewoonde. Kerk
werve betekent niet anders dan kerk op een berg of werf.
Het kasteel te Werve lag 1 km oostelijker, in de nabij
heid van een vroegere berg in het "Burghbevang"De naam
Burgh bij Haamstede heeft overigens niets met onze ber-
