-87-
het verlenen van zo'n recht werd de plaats als het ware
uitgetild boven de rechtspraak, die gold voor het platte
land. Door deze handeling verkreeg de plaats zijn status
als stad.
Helaas zijn de bestudeerde oorkonden in originele vorm
niet meer voorhanden. De stadsrechten van Domburg en dat
van Middelburg van 1254 zijn verloren gegaan in 1940 bij
het bombardement van de Zeeuwse hoofdstad door de Duit
sers. Wel bleven foto's bewaard. Van de overige steden,
waaronder Zierikzee, zijn de originele oorkonden reeds
veel eerder verloren gegaan.
Het oudste stadsrecht is verleend aan Middelburg (1217)
en later vernieuwd en uitgebreid (1254). Daarna volgen
Westkapelle en Domburg (beiden in 1223), Zierikzee (1248),
Vlissingen (1315) en Reimerswaal (1380).
Kruisheer heeft nauwkeurig de tekstuele relaties van de
stadsrechten in hun nederlandse en latijnse vorm vergele
ken. Aan de hand daarvan kon hij het ontstaan en de ont
wikkeling van de oorkonden en hun beoordeling per oorkon
de nagaan.
Bepalen we ons nu tot de konklusies, die dr. Kruisheer
kon trekken ten aanzien van het Zierikzeese stadsrecht
van 1248. Volgens de inleiding van de oorkonde betreft
het stadsrecht de vernieuwing van een keur, die de oor-
konder zelf en zijn voorvaders aan de burgers van Zierik
zee hadden verleend. Volgens Kruisheer mag die uitspraak
letterlijk worden opgevat. Dit impliceert dat de oudste
van die eerdere verleningen op zijn laatst kan zijn ge
schied door de grootvader van Willem II: graaf Willem I,
tijdens diens bestuursperiode van 1203 tot 1222.
De inhoud van de bepalingen van het Zierikzeese stads
recht stemt voor een belangrijk deel overeen met de Mid
delburgse keur van 1217. Kruisheer konkludeert dan ook
dat het inderdaad graaf Willem I is geweest, die het
eerste en oudste stadsrecht aan Zierikzee moet hebben
verleend. Nader wordt ingegaan op de datering van die
niet meer voorhanden zijnde oudste keur. De keur moet
zijn verleend in 1217 en wel voor 29 mei. Op die dag ver
trok de graaf ter kruistocht. Of de keur werd verleend
