- 160 - In 1616 vertrok hij uit Zierikzee naar Veere waar zijn broer rector van de Latijnse school was. Hij ging medicij nen studeren, de enige studie waar natuurkunde bij te pas kwam, en promoveerde in Caen (Fr.). In 1619 werd hij con rector in Utrecht en later in Rotterdam. Sinds 1627 was hij rector van de Latijnse school in Dordrecht waar hij vrij veel zeeuwen onder zijn leiding kreeg. Beeckman ontmoette de filosoof Descartes in 1618 en heeft veel met deze gesproken over de natuurwetenschappen. Het was de tijd na de renaissance dat nieuwe theoriën werden ontwikkeld en de wereld nader bestudeerd werd. Men ontdekte verklaringen van verschijnselen die men voorheen, sinds de oudheid, toeschreef aan verborgen krachten, magie en occultisme. Aristoteles meende bijv. dat een voorwerp alleen in beweging kon blijven als er voortdurend een aandrijvende kracht op werkte. Alles wat verder weg was dan de maan (het "boven"-maanse)was eeuwig en onveranderlijk. In de 17e eeuw vond men echter de verklarihg voor bijv. het blijven draaien van de pla neten in hun baan. Beeckman ontdekte dat in een vacuum een voorwerp blijft bewegen, omdat er geen (lucht)weer stand is. Vooral in zijn Zierikzeese tijd, waar hij zich betrekke lijk ongestoord aan zijn eigen overpeinzingen kon over geven, heeft hij ideëen ontwikkeld die hij later met Descartes besprak. Hij ontmoette deze in 1618 in Breda, waar Beeckman ook zijn vrouw vond. Samen met Descartes ontwikkelde hij de valwet en besprak hij muziektheorie. Descartes was echter meer de man van de sluitende wiskun dige redenering en Beeckman de concrete fysicus. Door na ijver raakten ze later uiteen. Beeckman heeft nooit iets gepubliceerd, behalve zijn proefschrift over de derdedaagse koorts, Descartes daar entegen wel. Beeckman mag met Antony van Leeuwenhoek en Swammerdam toch wel tot de belangrijke Nederlandse natuurkundigen worden gerekend, al haalden ze niet het niveau van een Christiaan Huygens. Ze beleefden de tijd waarin defini tief van de eeuwenlang aanvaarde metafysische leer van Aristoteles werd overgegaan naar het nieuwe rationele wereldbeeld, met zijn mechanische verklaring van de ver-

Tijdschriftenbank Zeeland

Stad en lande | 1985 | | pagina 8