Jeugdherinneringen van Wannes van Janna
uut de dreve in Oosterland
As 't naejaer is, in je min of meer
angeweze bin om in 'uus te zitten, deu' 't
boage weer bute, de sturm of de regen, dan
gae dikkels je gedachten uut nae vroeger,
vooral as je al 'n endje boven de 65 bin.
Dan 'ei je oak meer tied om te dienken an
d'n tied van vroeger, an d'n tied da je nog
nie naer de wc gieng, om 'n grote of kleine
böschap te doe, ma gewoon nae de plee,
die altied buten stong. Dat was dan zo'n
soort kiste, mï 'n deksel d'r op. In die kiste
stong 'n emmer, waerin je dan je gebrek
kon doe. Je zat daer lekker rustig te lezen,
mï in je 'anden 'n stukje van de Niesbode,
die daer in de nödege partjes lag, om je
achterwerk mï of te vegen. Of in toe mos
je voader dan d'n beer snieë.
Als ik laeter een iescokarre zag rieë, dan
docht 'k, kiek da is noe net 'n plee op
wielen, ma dan wê 'n tweepersoons.
'k Weet nog wê, toen m'n pas zo'n
nieuwerwes geval 'adde, wat ze noe 'n toilet
noeme, dat moei Siene op bezoek was. Ze
was erreg dikke in nogal moelik ter bêen in
ze kon d'r eige wê op 't toilet laete zakke,
ma oprieze gieng nie zo makkelik. Toen ze
dan öak klaer was mï da werrekje, dat de
koneginne öak altied alleen doet, in ze op
wou rieze, kon ze geen steun vinde zoas
vroeger, deur d'r 'anden op d'n bril te
legge. Ma wacht, daer zag ze 'n kittung
'ange mï 'n soort voorwerp op 't ende,
zoas an het touwtje zat waer de kinders
mee touwtje sprienge. Ze docht, da za
netuurlik .weze om overende te komme. Ze
pakte 't dus vast in begon d'r eige op te
'ijse. Ma noe begon pas d'n erremoe. Toen
ze mï 'n flienke trek an de kittung nae
boven kwam, gieng de stortbak z'n werrek
doe. Ze gaf 'n grote schreeuw, in wier wit
om d'r neuze. Lena, riep ze an m'n
moeder, kom es gouw, want het gae nie
goed mï m'n, ik gloave zeker da m'n blaeze
'eklapt is, want ik bin 'elemaele leeg 'elöpe.
In d'r verbouwereerd'eid vergat ze d'r welie
dicht te doen in kwaeme de linters
achterop slepe, toen ze in de kaemer
kwam. Toen m'n moeder de zaek uut'eleid
öadde, wier ze wat rusteger, ma ze bleef
toch 'eel d'n dag van streek. Ze adde noe
émaele d'r ongeloksdag. Ze zou 'n nachje
bluve slaepe, in toen 't tied was om nae
bedde te gae, dronke ze eest nog 'n paer
bakjes thee. Bie 't eeste bakje 'n
beschuutje, in 'n brune babbelaer uut het
snoepwiemkeltje van Wullem van Tannetje
bie 't tweede bakje.
Dat was zo de gewoonte vroeger. In dan
uutkleeje. D'r aekemuste gieng of, in dan
de ondermuste. Toen most d'r taerlieng
schorte het loadje legge in dan volgde d'r
Toolse keu(r)s, in dan was bekant 't
oagenblik an'ebroke om in bedde te
stappen.
J. C. de Later
(wordt vervolgd)
24
