Ir. A. J. Beenhakker:
Toekomstperspectief voor natuur en
landschap op Schouwen-Duiveland
In mijn artikel in het jaarboek heb ik
aangegeven dat de instandhouding van
natuur en landschap sterk afhankelijk is
van de mate van isolatie. Schouwen-
Duiveland, lange tijd een rustig en
geïsoleerd eiland, is nu ontsloten en
overstroomd door druk verkeer en massaal
toerisme. Wil men de kwaliteit van de
natuur handhaven, dan zal verdwenen
natuurlijke isolatie moeten worden
gecompenseerd door kunstmatige isolatie:
beperkingen, zonering en prikkeldraad. De
druk op de natuur, vooral door toerisme
en watersport, zal in de komende tijd nog
sterk toenemen, zodat veel conflictsituaties
te verwachten zijn.
In de Deltawerken zijn de maximale
mogelijkheden voor natuurlijke
differentiatie nu wel bereikt. De kwaliteit
kan tegenover de recreatiegebieden alleen
worden gehandhaafd door onvriendelijke
maatregelen. Op het eiland zelf zijn er nog
mogelijkheden tot kwaliteitsverbetering:
definitieve veiligstelling van de inlagen,
natuurbouw in het binnenduingebied en
het Prunjegebied, beter beheer van de
duinen en de binnendijken. De druk op de
duinen en de binnenduinrand zal echter
blijven toenemen.
Het oude landschap van Schouwen-Duive
land is voorgoed verdwenen. De tijd dat de
boer de vanzelfsprekende beheerder van het
landschap was, ligt al lang achter ons,
maar met behulp van speciale organisaties
en diensten is veel verbetering te bereiken.
Het beste practische middel om tot
landschapsverbetering te komen is
landinrichting.
Kortom, de mensen die zich inzetten voor
behoud van natuur en landschap, zullen
zich hard moeten inspannen om de
kwaliteit op peil te houden, en dat zal ze
niet door iedereen in dank worden
afgenomen.
Drs. F. Thissen:
De dorpen van Schouwen-Duiveland -
Voetspoor van een veranderde samenleving
De ontwikkelingen in onze samenleving
zijn niet alleen af te lezen van grote en
kleine monumenten in steden en dorpen,
maar ook zichtbaar in het
nederzettingenpatroon.
De afgelopen vijftig jaar hebben de kleine
en zeer kleine dorpen op Schouwen-Duive
land door integratie en schaalvergroting een
aanzienlijk functieverlies ondergaan:
(relatieve) bevolkingsafname en verlies van
bestuurlijke zelfstandigheid, lokale
werkgelegenheid, voorzieningen en culturele
eigenheid. De dorpen hebben nu in de
eerste plaats het karakter van woonbuurten.
Door de sterk toegenomen mobiliteit, de
ontsluiting en de omvangrijke
infrastructuur zijn de bewoners van dorpen
veel minder gebonden dan vroeger aan het
dorp waar men opgroeide. Mede daardoor
ontwikkelt Schouwen-Duiveland een eigen
bevolkingsprofiel binnen de Zuidvleugel
van de Randstad en ontwikkelen zich
binnen Schouwen-Duiveland aparte
bevolkingsprofielen in Zierikzee en enkele
kleinere orthodox protestants christelijke
dorpen. Traditionele dorpsbinding
verdwijnt langzaam, maar ook onder de
nieuwe bewoners van de dorpen bestaat de
behoefte zich als dorp te onderscheiden.
Ook zij tonen interesse voor hun eigen
woonomgeving.
De sterk toenemende betekenis van de vrije
tijd in onze samenleving zal het
nederzettingenpatroon van Schouwen-Dui
veland opnieuw sterk doen veranderen.
100
