Daarna (na opheffing isolement) een
toename van' het wegtransport (nergens
groeide het verkeer zo sterk), wat meer
industrie, mogelijkheid tot pendelen. „Een
dommelend eiland werd ruw wakker
geschud", aldus de heer Vleugel.
De heer Volker, verbonden aan de
hoofdafdeling Landschapsontwikkeling van
het Staringcentrum te Wageningen, belicht
een aantal zaken betreffende de landbouw.
Vroeger waren er veel gemengde bedrijven;
de werktijd werd afgestemd op de paarden,
tegenwoordig is schaalvergroting,
specialisatie en productverbetering van
belang. Z.i. moet men de vrije
markteconomie niet loslaten. De strategie:
verkopen wat je produceert, zou
omgedraaid moeten worden: alleen
produceren wat je kunt verkopen.
Volgens de heer Beenhakker, hoofd van het
bureau Natuur en Landschap van de
Provinciale Planologische Dienst, is
Schouwen-Duiveland het ergste overkomen
wat er is, het is nl. sedert 1965 geen eiland
meer. De natuurwaarden waren door
isolement aanwezig. Het toerisme is een
bedreiging. Om waarden te behouden zou
een nieuwe vorm van isolement moeten
worden ingevoerd (prikkeldraad).
Een zorgzame overheid is van belang. In de
toekomst kan men:
1. de toeristische ontwikkeling laten
doorgaan (Belgische kust);
2. de toeristenstroom geleiden
(natuurbehoud);
3. zich richten op een kwaliteitsproduct
(betekent beperkingen).
Wat landschap betreft ligt het onderhoud -
in tegenstelling tot vroeger - niet meer bij
de boeren, zulks vanwege een andere
bedrijfsvoering. In de toekomst zou z.i.
gedacht kunnen worden aan landinrichting.
Ook hoopt hij op een verandering van de
mentaliteit van de bevolking. Dit kan
leiden tot een andere kijk op mens en
landschap.
De dorpen van Schouwen-Duiveland
worden onder de loep genomen door de
heer Thissen, universitair docent sociale
geografie aan de Vrije Universiteit
Amsterdam. In de loop der jaren is het
nederzettingpatroon nogal gewijzigd. De
dorpen hebben zich ontwikkeld tot
woongebieden.
De traditionele dorpsbinding is langzaam
aan het verdwijnen, hoewel bij nieuwe
bewoners van een dorp de behoefte bestaat
zich als dorp te onderscheiden. Op dit
moment vormt de basisschool vaak een
cruciaal punt. De kerken zijn van belang
voor de bevolkingssamenstelling.
Na deze inleidingen neemt de heer W. P.
de Vrieze, voorzitter van de Commissie
Jaarboek het woord om het eerste
exemplaar van deze jubileumkroniek aan te
bieden aan de voorzitter van de vereniging.
Deze kroniek mag terecht een bijzondere
uitgave worden genoemd, omdat een keur
van auteurs vanuit verschillende
gezichtshoeken hun visie hebben gegeven
over 50 jaar Schouwen-Duiveland. Niet
alleen het verleden maar ook de toekomst
wordt belicht. De kroniek is dit jaar ook
bijzonder vanwege de omslag. De
kunstschilder Theo Voorzaat gaf
toestemming één van zijn schilderijen te
reproduceren. De redactie koos uit zijn
werk de koorddanser, die boven de huizen
van Zierikzee in de richting van de Dikke
Toren loopt. De stad is gebouwd op palen.
Het drukt het spanningsveld uit tussen
verleden, heden en toekomst, met veel
onzekerheden, balanceren en vooruitzien,
maar... op een stevig fundament.
Na de pauze worden de ingediende vragen
behandeld door het forum onder
voorzitterschap van de heer Asselbergs,
burgemeester van Zierikzee.
Een vraagsteller maakt zich zorgen over de
aanbouw die men wil realiseren aan de
Ned. Hervormde Kerk in Burgh. Hij vraagt
zich af of Monumentenzorg hiervan op de
hoogte is.
De heer Van Swigchem wil niet ingaan op
plaatselijke situaties. In zijn algemeenheid
137
