De oudste vleugel van het abdijcomplex. Het Spaanse torentje werd in 1479 gebouwd. lindenlaan uit 1677. Het poortgebouw is romaans van aanleg met gotische opbouw. In de muur (rechts) metselwerkversieringen. In de poort zelf de boekerij met links het „raampje voor de armen". Dan komt de binnenplaats die mede door de perspectief-werking zeer ruim aandoet en bijzonder sfeervol is. De kerk is neo-gotisch (1858), maar in zijn soort de moeite waard, met zwart marmer in het inwendige. Links lage bedrijfsgebouwen en een bogengalerij, met o.a. de oude timmerwerkplaats, smederij, schaapskooi, watertorentje en varkensstal. Een oude tiendenschuur (1618) ligt in het midden en is thans expositieruimte. Rechts het Bisschopshuis uit 1547, naar ontwerp van de bekende Rombout Keldermans. Het is zo genoemd omdat hier destijds de bisschoppen van 's-Hertogen- bosch verbleven. Het Da Vincimuseum ligt achter het abtsverblijf, dat als zodanig in 1726 in classicistische stijl gebouwd werd. In het fronton de spreuk Festina lente (Haast u langzaam). Verder zijn het Vlaamse torentje uit 1479 en de oude hoeve uit 1640 bezienswaardig. Er is ook weer een drukkerij en achter de hoeve ligt het moderne Sportacentrum. De Norbertijnen Deze orde is door Norbert van Gennep in 1121 gesticht in Prémontré bij Laon in Nd. Frankrijk. Norbert was de zoon van een graaf en werd kanunnik in Xanten, aan de Rijn. Hij werd door de toenmalige hervormingsideeën gestimuleerd tot een sobere levenswijze, volgens de regels van Augustinus (354-430). Met gelijkgezinde gezellen werd hij een rondtrekkende armoede-prediker, totdat de bisschop van Laon hem een oud kerkje in het afgelegen Prémontré aanbood. Vandaar de naam Premonstratenzers, ook wel witheren genoemd naar hun habijt. De paus bekrachtigde de premonstratenzers in 1126 als een reguliere orde, naast die van de benedictijnen, de cisterciënzers e.a. Zij traden bewust ook naar buiten en kregen al spoedig veel invloed in hun omgeving. Zij stichtten parochiekerken en landbouwbedrijven. In de Franse revolutie gingen de bezittingen verloren maar in 1834 werd Averbode heropgericht, met nieuwe opdrachten. Een drukkerij werd gesticht, die thans aan 250 mensen werk biedt. De eerste rechtstreekse stichting van Prémontré uit was in 1122 de Sint- Michielsabdij te Antwerpen. Op zijn beurt stichtte deze de dochterabdijen te Middelburg (1128), Tongerlo (1130) en Averbode (1134). Norbert zelf werd in 1126 aartsbisschop van Maagdenburg, waar hij in 1134 overleed. 155

Tijdschriftenbank Zeeland

Stad en lande | 1990 | | pagina 37