gegeven met een breed gearceerd tracé. Zulk een arcering op een dijk vind ik op geen enkele andere kaart. Waarom werd de afsluiting van de Gouwemonding in 1628 niet gerealiseerd over de kortste afstand, maar door een dijk die schuin van Duiveland naar Schouwen loopt en daar door 250 m. langer dan nodig is? Dat kostte "ellebogenstoom", extra tijd en werk! Ik veronderstel dat het toen gekozen dijktracé gemotiveerd was. Men oordele. Toen het beleg van Zierikzee door de Spanjaar den een zaak van lange duur dreigde te worden besloot Mondragon pogingen tot ontzet en approviandering te blokkeren door de Gouwe en oude haven in het noorden en in het zuiden af te sluiten, in het noorden alleen met palissaden, maar in het zuiden bij de monding door een combinatie van palen en schepen. Hij begon vanaf de Groenendijk (Duiveland) waar de Gouwe ondiep was en vanwaar de aanvoer van materiaal gemakkelijk was. Om de vloedstroom te geleiden naar de geul aan de Schouwse oever werden de palissaden in een schuine rij inge heid, waardoor voorkomen werd dat de vloed een onweerstaanbare stuwing tegen een haaks op de dijk staande palenrij zou uitoefenen. Deze palen werden door jukken verbonden zodat een begaanbare "weg" resulteerde. De stroomgeul aan Schouwse zijde kon alleen door verbonden en dubbel verankerde pleyten (platboomde vaartuigen) afgesloten worden; deze geul was te diep voor palen. Dat is dan de knik in de dijk! Gedurende enkele decennia zal langs de palenrij aanzanding zijn opgetreden, zodat de dijkers in 1628 dankbaar gebruik konden maken van de Spaanse palissaden en aanzanding: de palen vormden a. h. w. de ruggegraat van de dijk. Men hoefde toen uitsluitend nog de nauwelijks 200 m. brede stroomgeul af te dammen die na tuurlijk wel haaks op de "Rugendiek" werd aan gelegd. Aan die Spaanse palen danken we "het Stelletje". Onze Jodocus de Huybert zou onge twijfeld mijn veronderstelling kunnen bevesti gen of weerspreken. De zeer Christelijke koning van Frankrijk was Lodewijk XIV, de Zonnekoning en absolute monarch, die in het rampjaar 1672 de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden bijna veroverde. Dr. C. van der Graaf. 421

Tijdschriftenbank Zeeland

Stad en lande | 1993 | | pagina 19