gegeven met een breed gearceerd tracé. Zulk
een arcering op een dijk vind ik op geen enkele
andere kaart. Waarom werd de afsluiting van de
Gouwemonding in 1628 niet gerealiseerd over
de kortste afstand, maar door een dijk die schuin
van Duiveland naar Schouwen loopt en daar
door 250 m. langer dan nodig is? Dat kostte
"ellebogenstoom", extra tijd en werk!
Ik veronderstel dat het toen gekozen dijktracé
gemotiveerd was. Men oordele.
Toen het beleg van Zierikzee door de Spanjaar
den een zaak van lange duur dreigde te worden
besloot Mondragon pogingen tot ontzet en
approviandering te blokkeren door de Gouwe en
oude haven in het noorden en in het zuiden af te
sluiten, in het noorden alleen met palissaden,
maar in het zuiden bij de monding door een
combinatie van palen en schepen. Hij begon
vanaf de Groenendijk (Duiveland) waar de
Gouwe ondiep was en vanwaar de aanvoer van
materiaal gemakkelijk was. Om de vloedstroom
te geleiden naar de geul aan de Schouwse oever
werden de palissaden in een schuine rij inge
heid, waardoor voorkomen werd dat de vloed
een onweerstaanbare stuwing tegen een haaks
op de dijk staande palenrij zou uitoefenen. Deze
palen werden door jukken verbonden zodat een
begaanbare "weg" resulteerde. De stroomgeul
aan Schouwse zijde kon alleen door verbonden
en dubbel verankerde pleyten (platboomde
vaartuigen) afgesloten worden; deze geul was te
diep voor palen. Dat is dan de knik in de dijk!
Gedurende enkele decennia zal langs de palenrij
aanzanding zijn opgetreden, zodat de dijkers in
1628 dankbaar gebruik konden maken van de
Spaanse palissaden en aanzanding: de palen
vormden a. h. w. de ruggegraat van de dijk.
Men hoefde toen uitsluitend nog de nauwelijks
200 m. brede stroomgeul af te dammen die na
tuurlijk wel haaks op de "Rugendiek" werd aan
gelegd. Aan die Spaanse palen danken we "het
Stelletje". Onze Jodocus de Huybert zou onge
twijfeld mijn veronderstelling kunnen bevesti
gen of weerspreken.
De zeer Christelijke koning van Frankrijk was
Lodewijk XIV, de Zonnekoning en absolute
monarch, die in het rampjaar 1672 de Republiek
der Zeven Verenigde Nederlanden bijna
veroverde.
Dr. C. van der Graaf.
421