Een reconstructie van de Ramp op het "vergeten eiland" Op de algemene ledenvergadering van 16 april 1993 hield de journalist Cees Slager een lezing naar aanleiding van de herdenking van de Ramp van 1 februari 1953 en zijn boek wat in novem ber 1992 verscheen De Ramp, een reconstruc tie. Hij ging in deze lezing met name nader in op de gebeurtenissen op Schouwen - Duiveland. Als jongen van 14 jaar had hij zelf de Ramp meegemaakt in Scherpenisse op Tholen. Zijn ouderlijk huis was droog gebleven. Die periode was voor hem meer een spannend avontuur. Als kind had hij al de bijzondere dy namiek van het tij beleefd, fietsend langs de Oosterschelde. Bij het "Vrije Volk" in Amsterdam leerde hij de kneepjes van de journalistiek en de kunst van het interviewen. Als journalist koos Slager zo'n 20 jaar geleden partij voor een open Ooster schelde. Toen hoorde hij van vissers, dat som mige voorstanders van afsluiting mede ver antwoordelijk waren geweest voor de Ramp en voordien al wisten van te lage dijken. Diverse mensen hebben zich afgevraagd, waar om een boek over de Ramp nog nodig zou zijn. Er waren toch al diverse gedenkboeken! Er was echter geen kritisch onderzoekend boek over de emoties van mensen die het beleefd hadden. Wel waren er eind 1990 al studenten bezig om ooggetuigen te interviewen ten be hoeve van de wetenschappelijke studie van pro fessor Dr. Leydesdorff. Cees Slager zou het toch anders doen, dus zou het geen overlapping worden. Hij kreeg een subsidie van het Fonds voor Bijzondere Journalistieke Projecten van het ministerie van WVC. Twee jaar was hij continu bezig met het project. Hij ontdekte dat journalisten uit die tijd vrijwel klakkeloos de verhalen van autoriteiten overnamen. Er werden heroïsche beelden gecreëerd. Hij verdiepte zich in rapporten van Rijkswaterstaat, in proces- senverbaal en officiële verslagen van bestuur ders, daarbij de hoofdpijn en muffe lucht van oude archieven trotserend. Daarna werden er oproepen in de huis - aan - huis bladen geplaatst om ooggetuigen op te roepen zich te laten in terviewen. Door zelf veel te lezen had hij het risico van onjuiste fantasieverhalen verkleind. Het bleek dat er niet één ramp was gebeurd, maar tientallen. Elk dorp beleefde zijn eigen ramp en iedere ooggetuige had het anders erva ren. Slager interviewde ruim 200 nog in leven zijnde ooggetuigen. Al interviewend was hij tot de conclusie gekomen, dat op veel plaatsen de autoriteiten tekort waren geschoten. Het boek bestaat uit 2 delen: een chronologische reconstructie van de gebeurtenissen op diverse plaatsen van zaterdagmiddag 31 januari tot en met dinsdag 3 februari. In het tweede deel wor den aparte thema's zoals de rol van de militai ren, het geloof, de dieren en de schadevergoe dingen behandeld. Hoe zat het nu met het "vergeten" eiland Schouwen - Duiveland? Klopte het mythische verhaal met de feiten? Wist de buitenwereld tot maandagmorgen nog niets van het grotendeels verdronken Schouwen - Duiveland? Vanaf 4 uur 's zondagsmorgens probeerde agent De Leeuw uit Zierikzee vruchteloos Ir. Swaters van Rijkswaterstaat in Middelburg te bereiken. Rond 6 uur zondagmorgen werd er in Middel burg een crisiscentrum ingericht en begonnen de berichten binnen te druppelen. Het eerste korte berichtje was van 7 uur die zondagmor gen: Zierikzee onder water. Dus men wist er van! Later vertelde de commissaris van de ko ningin De Casembroot. dat er vanaf 16.00 uur zondagmiddag wanhopige pogingen vanuit Middelburg waren ondernomen om het zwaar getroffen eiland te helpen. Uit de bewaard ge bleven aantekeningen en verslagen blijkt hier echter niets van. Vanaf vliegveld Gilze - Rijen werd er gevlogen, maar de vluchtrapporten meldden niets over Schouwen - Duiveland! Dit eiland werd niet verkend: wel Tholen en Zuid - Beveland. Telefonisch contact was onmogelijk. Vanuit Middelburg kwam er geen hulp. Wel kwam er hulp van de vissers uit Zierikzee en Bruinisse en later ook de Urker vissers, die de Westerschelde overgestoken waren vanuit Breskens. De vissers hebben zondag en maan dag de meeste mensen gered vanuit hun benarde posities. Niet die ene Nederlandse helicopter, die op zoveel foto's staat. 435

Tijdschriftenbank Zeeland

Stad en lande | 1993 | | pagina 27