Kaarten
Broversavia varia
Omdat er onlangs weer een nieuwe facsimile
uitgaaf is verschenen bij ROB AS te Weesp van
de kaarten die Jacob van Deventer vervaardigde
in opdracht van koning Philips II van alle ver
sterkte steden in de Nederlanden, leek het mij
een goede gelegenheid zijn kaart te stellen te
genover de kaart van G. Braun en F. Hogenberg
(Kupferwerk über die Niederlandischen
Freiheitskriege, Köln, 1558 -1604).
Er is natuurlijk een groot verschil: de kaarten
van Van Deventer zijn plattegronden van alle
versterkte steden in Noord- en Zuid Nederland
en moesten dienen als geheime stafkaarten bij
Spaanse militaire operaties. Alle 222 kaarten
worden nog steeds in Madrid bewaard. Het is
waarschijnlijk dat Van Deventer de kaarten ver
vaardigde even vóór het uitbreken van de op
stand. dus circa 1565. Alle later tijdens de op
stand aangelegde versterkingen, zoals
Bommenede dat in 1575 werd belegerd en fel
verzet bood, vindt men niet in deze kaartenver
zameling.
Waar bevond zich dan de militaire versterking
in Brouwershaven, waardoor de smalstad een
kaart van Jacob van Deventer verdiende? Dat is
het segment van een cirkel dat hij tekende aan
de oostelijke havendam ter plaatse waar thans
hel hertenkamp is en vanwaar vijandelijke sche
pen onder vuur konden worden genomen.
Dit cirkelsegment wordt door een verdedigings-
Noov/U-
De kaarten van Jacob van Deventer moesten dienen als geheime Stafkaarten voor het legen van Philips II
600