In Schoonheid Verstild, Jan Heyse, 1882 - 1954
overleden in 1492 en was gehuwd met
Margriete van Borssele. die overleed in 1510.
In 1506 brandde de kerk af. Het is niet bekend
of daarna alleen de kappen vernieuwd zijn of
dat er ook nieuw muurwerk werd gemaakt.
Ook hierbij zal Jan van Gruuthuse, die zijn
vader in de rechten over Haamstede opgevolgd
was, de helpende hand geboden hebben.
Hij overleed in 1512.
Het koor van de kerk werd gesloopt omstreeks
1605. vermoedelijk omdat de protestantse ere
dienst deze liturgische ruimte niet gebruikte.
De kerk was voor de kleine dorpsgemeenschap
meer dan groot genoeg. Aan de oostzijde van
het dwarsschip zijn nog vensterdagkanten van
koor in steunberen zichtbaar.
De oudste delen van het huidige slot zijn der-
tiende-eeuws. De geschiedenis van de rechthoe
kige donjon en de uitbreidingen daarvan tot in
het begin van de zestiende eeuw zijn genoeg
zaam gepubliceerd. Wij zullen daarover hier
niet meer uitwijden. Bij een hevige brand in
1525 werd het slot geheel verwoest. Alleen
grote stukken muur bleven behouden.
Nadat Jacob van den Eijnde in 1609 het slot had
gekocht, vatte men de herbouw aan. Daarbij
werden onderdelen gebruikt van het gesloopte
koor van de kerk. De pijlers van de boogbrug
rusten op blokken Ledesteen, die afkomstig zijn
van de kolommen van het koor. In het lessen
aardak van de aanbouw aan de zuidzijde tegen
de oorspronkelijke ingangspartij van de donjon
zijn onderdelen hergebruikt van de kap met
houten tongewelf van het koor. Zo ziet men dat
de traditie zich herhaalde. Gebruikte men bij de
bouw van de kerk in de late vijftiende eeuw ma
teriaal van de eerste tufstenen kerk ter plaatse,
bij de herbouw van het slot werden sloopmate
rialen van het koor van de kerk „gerecycled".
Wat zegt men ook weer over de Zeeuwen?
Dr. Ing H. Janse
Amsterdam
Literatuur
- P. van Beveren, De verdwenen kastelen van
Schouwen-Duiveland. Nederlandse
Kastelenstichting, Doorn 1960.
- M.P. de Bruin (samenst.), „Actuele archeolo
gie. Slot Haamstede", Zeeuws Tijdschrift
1964, 213-215
- L.A. Dijckmeester-de Brauw en F.Th.
Dijckmeester. Het Slot Haamstede.
Nederlandse kastelen deel XVII, Nederlandse
Kastelenstichting-ANWB z.j.
- H. Janse. Kerken en torens in Zeeland.
Zaltbommel 1969.
- Th. van Straalen en J.G.N. Renaud, „Kasteel
Haamstede", Bulletin KNOB 1971, 79-84.
Dubbeltentoonstelling Zeeuws Museum in
Middelburg. Marie Tak van Poortvliet
Museum in Domburg. Zondag 7 april t/m
zondag 18 augustus
De in Zierikzee geboren schilder Jan Heyse
leefde stil en teruggetrokken in Middelburg
en Veere.
Hij volgde zijn opleiding aan de Rijksaca
demie in Amsterdam.
Thema's in zijn werk zijn madonna's met
kind, stillevens, landschappen, dierstudies
en portretten.
605
