In 1985 verscheen van de hand van Stoffel Jumelet het boek „Bruinisse in de loop der eeu wen 1467 - 1984". Een studie over de ontwik keling van de leefgemeenschap Bruinisse. De Bruënëaers - een apart volk volgens de schrijver - met een totaal eigen, vrijgevochten en onafhankelijk karakter. Waar ter wereld zou ook in het taalgebruik de uitdrukking „m'n knecht" zo veelvuldig voorkomen? Deze vraag brengt Jumelet tot een schaterlach. Bruënëaers noemen iedereen zonder schroom hun knecht. „Dat bedoelen ze niet kwaad," zegt hij, „dat is meer liefkozend bedoeld, in de betekenis van vriend." Het blijft merkwaardig. Voor het trotse en vrijgevochten karakter van de inwoners van Bruinisse heeft hij zo zijn eigen verklaring. „Bruinisse heeft door de eeu wen heen door de mossel- en oesterhandel een bloeiende economie gehad. Er waren een paar rijke families in Bruinisse, met name de fami lies De Waal en Van den Berg, die deze handel in handen hadden. Nu ik de geschiedenis over zie, meen ik dat ze over het algemeen goed voor hun werknemers waren. Er was wel een groot standsverschil, dat was heel gewoon in die tijd. Ze hebben hun mensen niet zo ge knecht, als bijvoorbeeld een aantal rijke boeren vroeger op de rest van Schouwen deed. Daardoor behielden de mensen hier op het dorp hun gevoel voor eigenwaarde. De onderwor penheid van „ginter kant van den Ouwen Diek" kende men op Bru niet. In Bruinisse moest men niet veel hebben van de slaafsheid van de werk mensen aan de andere kant van het eiland. Er werd bij „den Ouwen Diek" als het ware een streep getrokken en de „Oaslanders" moesten het niet wagen om daar ongevraagd overheen te komen, want dan vielen er rake klappen. Op Bru was het leven goed en daar hadden ze geen „pottekiekers" bij nodig." „De rangen en standen waren hier niet zo als el ders op het eiland, de verhouding tussen werk gevers en werknemers was totaal anders.- Er was altijd volop werk, ook in de winter maanden, want dan moesten de oesters gesor teerd en verzendklaar gemaakt worden voor het buitenland, voor België, Engeland en Frankrijk. Elders op het eiland was het dan in de land bouw armoe troef." Volgens Jumelet, was de Bruse gemeenschap zo levendig en vol ondernemingslust door de internationale contacten. Invloeden van buitenaf illustratie: To Bolijn - Okkerse. De vissershaven van Bruinisse in vroeger tijd. 607

Tijdschriftenbank Zeeland

Stad en lande | 1996 | | pagina 25