herkende Mozes Polak en de Zierikzeeënaar Jaap
Schot het Joodse jongetje. Jaap Schot zette het
verhaal van Alex Klompe op papier. In het boek
is zijn relaas als illustratie afgebeeld.
Gert Groenleer, In veilige haven. Joodse onder
duikers in Colijnsplaat 1942-1944, Vlissingen
1997 (ISBN 90-72838-20-3), 64 p., met foto's,
bronnen- en literatuurlijst. De prijs is 14,95.
Liesbeth van der Doe-van der Geest
Zeeuws Jaarboek, ZL-1, 1997
In zijn proefschrift over Zuid-Beveland schreef
Dekker "Als men Zeeland wil overzien vanaf de
Middeleeuwse Lange Jan, dan reikt de blik mees
tal niet verder dan Walcheren, en alles wat verder
ligt blijft wazig". Deze zin schoot mij te binnen
toen ikZL, Zeeuws Jaarboek, deel 1, 1997 in
handen kreeg. Het is nogal wat dit Zeeuws
Jaarboek te noemen, terwijl Zeeuwsch-
Vlaanderen, Schouwen-Duiveland en Tholen met
Sint Philipsland ontbreken. ZL-1 gaat alleen over
het oude Zeeland bewesten Schelde!
Voordat ik op de inhoud inga, eerst een paar op
merkingen. In de verschillende regio's van Zeeland
floreren diverse jaarboeken die de regionale ge
schiedenis trachten vast te leggen. Het Archief
van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der
Wetenschappen wil artikelen over heel Zeeland of
stukken van boven-regionaal belang opnemen.
En dan nu opeens ZL-1, zonder overleg met de
bestaande periodieken uitgebracht (de afkorting
ZL wordt overigens niet uitgelegd). Je zou ver
wachten dat in het voorwoord 'van de redactie'
wordt uitgelegd waarom er in het kleine Zeeland
plaats zou zijn voor een Zeeuws Jaarboek en de
relatie daarvan tot de bestaande jaarboeken. "De
redactie vond dat het er moest komen" staat er
simpel en in dat jaarboek moeten artikelen komen
over uiteenlopende onderwerpen als:
"Landschap, cultuur, economie, bestuur, geschie
denis, van alles wat". Biedt een schrijver van een
artikel over ons gebied dat echter aan de redactie
van de Kroniek van het land van de zeemeermin
(Schouwen-Duiveland) aan öf aan de redactie
van het Zeeuws Jaarboek öf aan de redactie van
het Archief van het Zeeuwsch Genootschap, dat
is de kwestie!
Dan nu het boek zelf, 232 bladzijden dik en ruim
geïllustreerd. "Goed op gewicht" zoals de hoofd
redacteur Kees Bos zei, met twaalf artikelen. Het
artikel "Ecologisch onderzoek in de Zeeuwse
delta" is 32 bladzijden dik en meer een brochure
over doel en werkwijze van het Delta Instituut in
Yerseke. Een artikel dat uitstijgt boven het louter
beschrijven, vind ik "De ster van Walcheren, de
Nijhoffs en Zeeland" van Andreas Oosthoek. Een
verhaaltje als "Beelden van Walcheren anno
1916" hoort in De Wete thuis. Wat Jacob van
Maerlant met Middeleeuws Zeeland te maken
had, wordt mij in het artikel van Frans van den
Brande niet duidelijk gemaakt. De biografie van
Jo den Herder vind ik boeiend, ook al omdat we
zo weinig lezen over bedrijfsgeschiedenissen in
Zeeland (jammer dat de foto op blz. 117 onder
steboven staat). Het opnemen van veel foto's, in
dit geval van de in 1995 overleden Wim Riemens,
verrijkt het jaarboek.
In hoeverre zou Zeeuws Jaarboek zich kunnen
onderscheiden van de regionale jaarboeken? Elk
artikel zou in ieder geval geplaatst moeten wor
den in een Zeeuwse context. Vooral veranderings
processen na 1960 in het landschap, in de bevol
king, in de werkgelegenheid, in het onderwijs,
zouden aan de orde kunnen komen. Kunst in
Zeeland zou zeker in ZL goed op z'n plaats zijn.
Of "ZL, het Zeeuwse Jaarboek echt een 'must'
voor allen die iets met Zeeland hebben" wordt,
wacht ik nog even af.
Zeeuws Jaarboek, ZL-1, 1997, hoofdredactie C.
Bos (ISBN 90-72146-32-8), 232 p. Het jaarboek
kost 39,90.
Frans Beekman
20
